مبانی نظری تجربه دینی

علی شیروانی

نسخه متنی -صفحه : 291/ 85
نمايش فراداده

تجربه مينوى (در ديدگاه اتو) پذيرفتند. از نظر اتو تجربه مينوى مانند درد ناگهانى با پيش‏فرض‏هاى مفهومى و تحليل‏هاى اخلاقى شناخته نمى‏شود.(1)

ماهيت احساس‏هاى دينى‏

سخن اتو در كتاب طبيعت گرايى و دين(1) درباره ماهيت احساس‏هاى دينى، مبهم است‏ و همان گونه كه وينرايت مى‏نويسد، در اين كتاب، به خوبى روشن نشده است كه اين احساس‏ها و شهودها چه هستند. اتو گاهى درباره آن‏ها به گونه‏اى سخن مى‏گويد كه آن‏ها به معناى صحيح كلمه، احساسند و گاهى چنان سخن مى‏گويد كه گويا آن‏ها داورى‏هاى نيمه تنسيق‏شده‏اى هستند كه با خود يك مفهوم حتمى از اعتقاد را حمل مى‏كنند و گاهى نيز چنان سخن مى‏گويد كه گويا اين احساس‏ها تجربه‏هايى معرفتى هستند، تا حدى به همان صورت كه تجربه‏هاى بصرى (ديدارى) معرفت آموزند.(3) اتو در كتاب فلسفه و دين از ديدگاه كانت و فريس(4) به صورت پيچيده‏ترى به مسأله‏ احساس و شهودهاى دينى پرداخته است. در اين كتاب، اتو از ديدگاه فريس پيروى مى‏كند و مى‏گويد: ما يك معرفت بى‏واسطه از واقعيت، عالم فى حد ذاته (عالم بود و نفس‏الامر اشيا)(5) داريم كه خود را در احساس‏هاى حقيقت(6) نشان مى‏دهد. اين‏ احساس‏ها مى‏تواند به عنوان مفاهيم، به سطح كامل آگاهى آورده شود. يك مفهوم(7) تصورى است كه مى‏تواند بر واقعيت خارجى اطلاق شود. مقولات عقل نظرى، هرگاه شاكله‏بندى زمانى شده باشند، مى‏توانند بر ظواهر اطلاق شوند و نيز وقتى با اصل تماميت (جامعيت)(8) شاكله‏بندى شده باشند، مى‏توانند بر خود واقعيت نيز اطلاق شوند.

1. پراودفوت، تجربه دينى، ص 127.

2. Natu alism and Religion 1940.

3. William. J Wain ight “Otto Rudolf” in: The Ecyclopedia of Philosophy ed. By paul Edwa ds vol. 4. p. 13.

4. The Philosophy of Religion Based on Kant and F ies 1909.

5. the noumenal wo ld.

6. feelings of t uth.

7. idea.

8. completeness. اصل جامعيت، اصلى است مبتنى بر اين معرفت و دريافت عقل كه موجودات، واقعى، ضرورى، واحد و كاملند.