مبانی نظری تجربه دینی نسخه متنی

مقوله‏اى كه چنين شاكله‏بندى شده باشد، يك مفهوم است. اين مفاهيم ذاتاً منفى هستند. در نتيجه، ويژگى‏هاى خاصى (زمانى بودن، امكان خاص و مانند آن) را از واقعيت نفى‏مى‏كنند. در مورد عقل عملى، احساس حقيقت نمى‏تواند به‏طور كامل مفهوم‏پردازى شود؛ اما عقل عملى، مفهوم واقعيت را به عنوان حكومت هدف و غايت، از اصل ارزش و اعتبار شخص، كه تصور وظيفه را در بردارد، به دست مى‏آورد. اين مفهوم نيز احتمالاً منفى است.

داورى‏هاى منفى كه از خلال اطلاق مفاهيم عقل نظرى و عملى بر واقعيت به‏دست‏مى‏آيند، بايد با انضمام معرفت مثبت - كه از خلال احساس‏ها يا دريافت‏هايى كه نمى‏توانند با وضوح كافى بيان شوند - تكميل شوند. اين احساس‏ها يا دريافت‏ها به نظر مى‏رسند كه چند ويژگى را هم زمان دارا باشند:

اوّلاً، احساس در معناى متعارف آن هستند؛ ثانياً، توانايى انجام داورى‏هايى هستند بر طبق معيارهايى كه خودشان نمى‏توانند تنسيق و تنطيم شوند؛ و ثالثاً، دريافت مستقيم از يك موجود عينى اند.(1)

1. I id.

p. 13 – 14.