لطفا منتظر باشید ...
مجذوب كننده
تا كنون به جنبه هيبتانگيزى سرّ پرداختيم و آن جنبه از تجربه دينى را كه در مواجهه با عظمت، جلال و سطوت نومن در احوال آدمى برانگيخته مىشد، شرح داديم. اينك به رويه ديگر اين تجربه مىپردازيم. به عقيده اتو سرّ، هرچند هيبتانگيز است، اما براى كسى كه با او روبهرو مىگردد، بهطور متناقضنمايى، مجذوب كننده، رباينده و دلكش است. جنبه هيبتانگيز نومن، تند و زورآور بوده و قدرتمندانه بر شخص وارد گشته، شخص در برابر آن دچار ترس و لرزى بىمانند مىشود؛ اما جنبه مجذوب كننده آن، به شخص آرامش داده، او را در هالهاى از اُنس و آشنايى فرو مىبرد. نكته شايان توجه آن است كه اين دو جنبه نومن، در عين مغايرت، در يك وحدت سازوار تجلى مىكنند. در حقيقت، همان آگاهى از نومن، كه انسان را به هيبت مىاندازد، او را به خود جذب مىكند. هر چه آن جنبه بيمناك نومن بيشتر تجلى كند و وجود فرد را به لرزه آورد، ميل و اشتياق شخص به نومن را نيز مىافزايد.(4) از نظر اتو نيروى عقلانى انسان، تحت تأثير آنچه در احوال و تجارب مينوى خود مىيابد، مفاهيمى را براى توصيف نومن به نحو عقلانى مشخص مىسازد كه به تعبيرى معرف جنبه عقلانى نومن است. اين مفاهيم شايد از حوزههاى ديگر تجارب عادى1. اين معادل را جناب آقاى مسعود زمانى پيشنهاد كرده و نگارنده، آن را مناسب يافت (ر. ك: مسعود زمانى، وجهه قدسى، ص 172).2. w ath.3. Otto The Idea of the Holy p. 23.4. I id.p. 31.
