لطفا منتظر باشید ...
ه،و) تجارب مينوى و عرفانى
موضوع مهم در بحث ما بررسى تجارب مينوى و تجارب عرفانى از ديدگاه اتو است و بررسى اين كه چرا و چگونه وى اين دو نوع تجربه را با وجود تفاوتهاى آشكار ميانآنها، در يك دسته قرار داده، تجربه عرفانى را نوعى از همان تجارب مينوى بهشمارمىآورد.چنان كه دانستيم، از نظر اتو تجربه مينوى در سير تكاملى اديان، با عناصر عقلانى آغشته مىگردد و به وسيله مفاهيم عقلانى، شاكلهسازى شده تا نهايتاً مفهوم مركب و پيچيده قدسى(2) را به دست مىدهد. از سوى ديگر، به عقيده اتو تجربه عرفانى(3) نوعى ازتجربه مينوى است كه غلبه و وفور عناصر غيرعقلانى(4) را منعكس مىكند. او در اينباره مىنويسد:به عنوان يك تعريف استعجالى از عرفان، پيشنهاد من آن است كه عرفان، وقتى با طبيعت دين مشاركت مىورزد، بيانگر وفور عناصر غيرعقلانى آن و تأكيد فراوان بر اين عناصر نسبت به جنبه غالب نومن (امر مينوى) است. تجارب دينى در صورتى رنگ عرفانى به خود مىگيرد كه نوعى تمايل به عرفان را نشان دهد.(5) اتو در كتاب عرفان شرقى و غربى تجارب عرفانى را بر دو دسته مىداند: «عرفان1. William James The Va ieties of Religious Expe ience Chapte 3.در كتاب دين و روان، ص 49، ترجمه اين قسمت آمده است. شايان ذكر است كه جمله اخير، كاملاً حاكى از احوال خاصى است كه اتو در بيان تجربه مينوى شرح مىدهد، احساس بندگى كامل و اين كه بايد در حال بينوايى و خاكسارى، اوامر الهى را فرمان برد و داورى را برعهده خداوند گذارد. در واقع، تجارب دينى، حالات پيچيدهاى هستند كه دستهبندى آنها بهطور كاملاً مشخص ميسور نيست. در يك تجربه دينى، جنبههاى گوناگونى مىتواند وجود داشته باشد كه آن تجربه با توجه به هر يك از آنها در يك دسته خاص قرار مىگيرد.2. The Holy.3. mystical expe ience.4. non – ational.5. Otto The Idea of the Holy p. 85n.
