ماهيت احساسهاى دينى
سخن اتو در كتاب طبيعت گرايى و دين(1) درباره ماهيت احساسهاى دينى، مبهم است و همان گونه كه وينرايت مىنويسد، در اين كتاب، به خوبى روشن نشده است كه اين احساسها و شهودها چه هستند. اتو گاهى درباره آنها به گونهاى سخن مىگويد كه آنها به معناى صحيح كلمه، احساسند و گاهى چنان سخن مىگويد كه گويا آنها داورىهاى نيمه تنسيقشدهاى هستند كه با خود يك مفهوم حتمى از اعتقاد را حمل مىكنند و گاهى نيز چنان سخن مىگويد كه گويا اين احساسها تجربههايى معرفتى هستند، تا حدى به همان صورت كه تجربههاى بصرى (ديدارى) معرفت آموزند.(3) اتو در كتاب فلسفه و دين از ديدگاه كانت و فريس(4) به صورت پيچيدهترى به مسأله احساس و شهودهاى دينى پرداخته است. در اين كتاب، اتو از ديدگاه فريس پيروى مىكند و مىگويد: ما يك معرفت بىواسطه از واقعيت، عالم فى حد ذاته (عالم بود و نفسالامر اشيا)(5) داريم كه خود را در احساسهاى حقيقت(6) نشان مىدهد. اين احساسها مىتواند به عنوان مفاهيم، به سطح كامل آگاهى آورده شود. يك مفهوم(7) تصورى است كه مىتواند بر واقعيت خارجى اطلاق شود. مقولات عقل نظرى، هرگاه شاكلهبندى زمانى شده باشند، مىتوانند بر ظواهر اطلاق شوند و نيز وقتى با اصل تماميت (جامعيت)(8) شاكلهبندى شده باشند، مىتوانند بر خود واقعيت نيز اطلاق شوند.1. پراودفوت، تجربه دينى، ص 127.2. Natu alism and Religion 1940.3. William. J Wain ight “Otto Rudolf” in: The Ecyclopedia of Philosophy ed. By paul Edwa ds vol. 4. p. 13.4. The Philosophy of Religion Based on Kant and F ies 1909.5. the noumenal wo ld.6. feelings of t uth.7. idea.8. completeness. اصل جامعيت، اصلى است مبتنى بر اين معرفت و دريافت عقل كه موجودات، واقعى، ضرورى، واحد و كاملند.