نـدارنـد و آنـچـه در دنـيـا تلاش كرده اند بى نتيجه خواهد ماند چون هر چه كرده اند، باطل بوده است .
اين آيات در حقيقت ، تهديد براى كفارى است كه در برابر حق ، خاضع نمى شدند يا آنكه حق بودن آن را فهميده بودند، ولى زندگى دنيا رابر آخرت ترجيح داده و آخرت را فراموش كرده بودند.
نتيجه عمل انسان ـ هر چه باشد ـ وابسته به نيتى است كه دارد. اگـر هـدف او از آن عـمـل ، دنـيـا بـاشـد، تـنـهـا شـاءنـى از شئوون زندگى دنيايى او ـ از قـبـيـل ثروت ، مقام و آسايش و رفاه ـ تاءمين مى شود.بدون شك اين در صورتى است كه اسباب ديـگـر نيز با او مساعدت كنند.
اعمالى كه با هدفهاى دنيايى ، انجام شود، بطور طبيعى نتايج اخروى بر آن بار نمى شود، زيرا كننده كار، هدف آخرتى را تعقيب نمى كرده است .
به عنوان مثال ، نيكى به مردم و حسن خلق ، هم مى تواند به نيّت دوست پيدا كردن ، جاه طلبى و نـان قـرض دادن انـجـام شـود و هـم بـه نـيـّت پـاداش اخـروى و تحصيل خشنودى خداوند. اگر به نيت خشنودى خدا انجام نشود، باعث اجر و پاداش اخروى نخواهد بود.
آيه شانزدهم خبر مى دهد كه دنيا طلبان و دلدادگان به زيور هاى آن ، وقـتى وارد حيات آخرت مى شوند، در خانه اى وارد مى شوند كه حقيقت و واقعيتش آتشى است كـه تـمـام اعـمالى را كه به نيت دستيابى به دنيا و زيورهاى آن انجام داده اند، مى خورد، همان طـور كـه آتـش هيزم را و در آن هنگام ، در مى يابند كه اعمالشان بى نتيجه بوده است . به همين جهت قرآن در جاى ديگر، آخرت را دارالبوار (148) (خانه هلاكت و نابودى ) ناميده است .
با اين بيان ، روشن مى شود كه هر يك از دو جمله (حَبِطَ ما صَنَعُوا) (آنچه در دنيا تلاش كرده انـد، بـى نـتـيـجـه خـواهـد بـود) و (وَ بـاطـِلٌ مـاكـانـُوا يـَعـْمـَلُونَ) (و هـر چـه كـرده انـد باطل بوده است ) نوعى تفسير و بيان براى جمله (اولئك الذين ليس لهم فى الاخرة الاّالنار) است .
مراد از (نُوَفِّ إِليَهِمْ اءَعْمالَهُمْ فيها) (ما نتيجه تلاش آنـهـا را در دنـيـا بـه طـور كـامـل مـى دهيم ) پرداخت كامل نتايج اعمالى است كه بستگى به نظام اسباب و مسببّات دارد، به اين معنا كه در اين دنيا از هر عملى فقط آن نتيجه اى بدست مى آيد كه بـر تـمـام اسـبـاب و عـوامـل دسـت انـدركـار آن عـمـل ، مـتـرتـب اسـت ، نـه نـتـيـجـه اى كـه صـاحب عـمـل در نـظـر گرفته است بنابراين چنين نيست كه هر كس هر آرزويى دارد به آرزويش برسد، بلكه تنها به نتايجى مى رسد كه عوامل مختلف ، دست اندركار آنند.
خداوند به اين حقيقت در سوره شورى ، آيه بيستم چنين اشاره كرده است :
و هر كس منظورش از اعمالى كه مى كند، بهره هاى دنيوى باشد، ما پاره اى از آنها را به او مى دهيم ولى ديگر در آخرت ، بهره اى ندارند. (149) هـمـان طـور كـه مـلاحـظـــــه مى شود، خداوند فرمــود:(پاره اى ازبهره هــا را به او مى دهيم ) نفرمود( همه بهره ها را به او مى دهيم ).
رسـالت حـضـرت هـود (ع ) در مـورد نجات قوم عاد و دعوت آنان به توحيد و عناد و سركشى آن قـوم در بـرابـر آن بـزرگـوار و گـرفـتـار شـدن آنان به عذاب الهى (50 ـ 60) فراخواندن حـضـرت صـالح ، قوم ثمود را به يكتا پرستى و عمران و آبادى زمين و اصرار آنان به ادامه بـت پـرسـتـى و تـبـعـيت از آيين آبا و اجدادى ، داستان ناقه صالح و عناد و لجاجت قوم ثمود در برابر اين معجزه الهى و گرفتار شدنشان به عذاب (61 ـ 68).اشاره به فرازى از زندگى ابـراهـيـم بـت شـكـن و مـژده بـه وى در مورد به دنيا آمدن حضرت اسحاق (ع ) از ساره ، همسر آن بـزرگـوار (69 ـ 76). گـوشـه اى از سـرگـذشـت قـوم لوط و آمـدن فرستادگان الهى