مـحـمـّدعـلى حـزين لاهيجى (1103 ـ 1181) از غزلسرايان نامدار سده دوازدهم هجرى است . ديوان اين شاعر پرآوازه سبك اصفهانى (هندى)به همّت شاعر فرهيخته روزگار ما آقاى ذبـيح اللّه صاحبكار (سهى)و همزمان با برگزارى كنگره بزرگداشت حزين منتشر شد و دوستداران اين سبك كه از ديرباز با غزل معروف حزين آشنايى داشتند:
به ديوان رنگين اين شاعر روحانى لاهيجى دست يافتند. حزين در شعر (مناقبى)و (ماتمى) نيز صاحب عنوان است . اوّلين بند از تركيب هفت بندى عاشورايى او را، مرور مى كنيم :
ابـوالمـعـالى مـيـرزا عـبـدالقـادر (بـيـدل)دهـلوى (متوفّى 1133 ه . ق)بلند آوازه ترين غـزلپـرداز هـنـدى اسـت كـه در نـازك انـديـشى ، آفرينش مضمون خصوصاً خلق تركيبات بديع در سبك اصفهانى كم نظير بلكه بى همانند است .
غـمـوضى كه هر از گاه در شيوه بيانى او ديده مى شود به خاطر حضور تركيبات تازه اى اسـت كـه در كـلام او مـوج مـى زنـد، و كـسـانـى كـه با شيوه كلامى او آشنايند، راز اين پـيـچـيـدگـى هـا را در عـدم انـس اديـبـانى جستجو مى كنند كه هنوز (شگرد بيدلانه)را در نـيـافـتـه انـد. بـه هـر روى ، ايـن غـزلپرداز پر آوازه هندى على رغم مذهبى كه دارد (مذهب اهل تسنّن)در اظهار ارادت به خاندان عترت و طهارت و نيز معرفتى كه نسبت به اين ذوات مقدّس دارد، از بسيارى از شاعران نامْ آشناى شيعى پيشى مى