امام (ره) بهره بردارى از مواهب طبيعى حق همه مردم است ، اما بى نظمى در استفاده از آن ها محكوم است .

بـه عـنـوان نـمـونـه ايـشـان در قـسـمـتى از پاسخ به نامه حجة الاسلام قديرى درباره انفال مى فرمايد:

(بـنـابـر نـوشـتـه جـنـاب عـالى ... انـفـال كـه بـر شـيـعـيـان تـحـليـل شـده اسـت . امـروز هـم شـيـعـيان مى توانند بدون هيچ مانعى با ماشين هاى كذايى جـنـگل ها را از بين ببرند و آنچه را كه باعث حفظ و سلامت محيط زيست است را نابود كنند و جـان مـيـليـون هـا انـسـان را بـه خـطـر بـيـنـدازند و هيچ كس هم حق نداشته باشد مانع آنها بـاشـد... و بـالجـمـله آن گـونـه كه جناب عالى از اخبار و روايات برداشت داريد، تمدن جـديـد بـكـلى بـايـد از بـيـن بـرود و مـردم كوخ نشين بوده و يا براى هميشه در صحراها زندگى نمايند.)(248) هـمـچـنـيـن مـعادن را داراى قابليت تملّك شخصى ندانسته ، در ضمن يكى از فتاواى خود مى فرمايد:

(... اگـر فـرض كـنـيـم معادن و نفت و گاز در حدود املاك شخصى است ـ كه فرضى بى واقـعـيـت اسـت ـ ايـن مـعـادن چـون مـلّى اسـت و مـتـعـلق بـه مـلّت هـاى حـال و آيـنـده اسـت كه در طول زمان موجود مى گردند، از تبعيت املاك شخصيه خارج است و دولت اسـلامـى مـى تواند آن ها را استخراج كند، ولى بايد قيمت املاك اشخاص و يا اجاره زمـيـن تصرف شده را مانند ساير زمين ها بدون محاسبه معادن در قيمت و يا اجاره بپردازد و مالك نمى تواند از اين امر جلوگيرى نمايد.)(249) انسان با بهره دارى از طبيعت و تلاش خود مى تواند به اندوخته هاى زيادى دست يابد و مـال و ثـروت حـاصـل از ايـن دسـترنج ، از آنِ خود اوست و مالكيت او محترم است ، ولى اگر كـسـى در راه رسـيـدن بـه ثـروت ، به حقوق ديگران تجاوز كند و موجب زيان به اجتماع گردد طبق نظر امام راحل (ره)  (قاعده لا ضرر) جلو او را مى گيرد.

(قـانـون لا ضـرر) و امـثال آن يك سلسله قواعدى هستند كه هرگاه حكومت اسلامى در ميدان عـمـل و اجـرا بـا مـشـكـل اجـتـمـاعـى و مـانـنـد آن بـرخـورد كـرد، بـا توسل به آن ، مشكل و معضل اجتماعى خود را حل مى كند و در واقع اين قاعده ، ابزارى براى اعـمـال حاكميت قانون و جلوگيرى از مزاحمت ها و ضررهاست .(250) طبق همين ديدگاه مى توان گفت قانون لا ضرر تعديل كننده ثروت هاى نامشروع در جامعه است .

مصرف

امـام خـمـيـنـى (ره) در بـخش مصرف به زهد و قناعت اهميت بسيار مى داد و ملّت ـ بويژه مسؤ ولان و كـارگـزاران جـامـعـه اسـلامـى ـ را از اسـراف و تـبـذيـر، زنـدگـى مـصـرفـى و تجمّل پرستى بر حذر داشته ، به اصل ساده زيستى دعوت مى كرد. ايشان ساده زيستى را لازمـه ايـسـتـادگـى در مـقـابـل قـدرت هـاى خـارجـى و مـايـه استقلال و حفظ ارزش هاى اسلامى مى دانست و مى فرمود:

اگـر بـخـواهـيـد بـى خـوف و هـراس در مـقـابـل بـاطـل بـايـستيد و از حق دفاع كنيد و ابرقدرتان و سلاح هاى پيشرفته آنان و شياطين و تـوطـئه هاى آنان در روح شما اثر نگذارد و شما را از ميدان به در نكند، خود را به ساده زيـسـتـن عـادت دهـيـد و از تـعـلق قـلب بـه مـال و منال و جاه و مقام بپرهيزيد... با زندگى اشرافى و مصرفى نمى توان ارزش هاى انسانى اسلامى را حفظ كرد.(251) در ذيـل به نمونه اى از هدايت هاى حضرت امام (ره)  درباره چگونگى مصرف در سه حوزه جامعه ، فرد و خانواده اشاره مى كنيم :

1 ـ گـاهـى مـصـالح سـياسى ، اقتصادى نظام اسلامى اقتضا مى كند كه مصرف برخى از كـالاهـايـى كـه از كـشـورهـاى غـيـر اسـلامـى وارد مـى شـود، تـحـريـم گـردد. بـه عـنـوان مـثـال درصـورتـى كه روابط اقتصادى ـ سياسى با اين نوع كشورها موجب تسلّط دشمنان اسـلام بـر مـسـلمـانـان گـردد و زمـيـنـه اسارت سياسى يا اقتصادى ، يا تحقير و تضعيف مـسـلمـانـان شـود، بـر مسلمانان واجب است كه از استقلال و موجوديت سياسى ـ اقتصادى خود دفـاع كـنـنـد. ايـن دفـاع مـمـكـن است از راه نخريدن و مصرف نكردن كالاهاى ساخته شده آن كشورها و... انجام گيرد.(252)

2 ـ مصرف آنچه براى بدن زيان دارد حرام است ، چه موجب هلاكت شود، همچون نوشيدن سم هـاى كـشنده و يا اينكه زن باردار چيزى بنوشد كه موجب سقط جنين شود و چه موجب از دست رفـتـن سـلامـت و اعـتـدال مـزاج