بخش سوّم - آیین رمضان مناسبت ها، احکام، ادعیه و آداب نسخه متنی

بخش سوّم

احكام

1 ـ نيّت روزه

2 ـ مبطلات روزه

3 ـ قضا و كفّاره روزه

4 ـ روزه مسافر

5 ـ راههى ثابت شدن اوّل ماه

6 ـ اعتكاف

7 ـ زكات فطره

احكام روزه
3 ـ توضيح المسائل، م 1551.3 ـ لازم نيست نيّت روزه را به زبان بگويد بلكه همين قدر كه برى انجام دستور خداوند عالم، از اذان صبح تا مغرب، كارى كه روزه را باطل مى كند انجام ندهد كافى است.⁽⁴⁾4 ـ توضيح المسائل، م 1550.

[⁽¹⁾1 ـ متن اين بخش، از كتاب «آموزش فقه»، محمّد حسين فلاحزاده و حواشى آن از كتب فقهى مراجع عظام تقليد گرفته شده است.
]

مُبطلات روزه

روزهدار بايد از «اذان صبح» تا «مغرب» از برخى كارها بپرهيزد و اگر پرهيز نكند، روزهاش باطل مى شود، به مجموعه اين كارها «مُبطلاتِ روزه» گفته مى شود، كه عبارتند از:* خوردن و آشاميدن.* دروغ بستن به خدا و پيغمبر(صلى الله عليه وآله) و جانشينان آن حضرت (عليهم السلام).

* رساندن غبار غليظ به حلق.

* فرو بردن تمام سر در آب.

* قى كردن.* آميزش.* استمناء.* باقى ماندن بر جنابت و حيض و نفاس تا اذان صبح.

* اماله كردن با چيزهى روان.
⁽³⁾3 ـ توضيح المسائل، م 1572.

[⁽¹⁾1 ـ آيات عظام، اراكى ، خويى ، سيستانى ، بهجت: رساندن غبار به حلق.

آية الله زنجانى : احتياط مستحب آن است كه از رساندن غبار به حلق جلوگيرى كند.
⁽²⁾2 ـ آية الله گلپايگانى ، آية الله صافى : فروبردن تمام سر در آب حرام است و بنابر احتياط لازم روزه راهم باطل مى كند.

آية الله زنجانى : بر روزهدار حرام است سر را در آب فرو برد ولى ظاهراً روزه را باطل نمى كند.

آية الله سيستانى : روزه را باطل نمى كند، گر چه كراهت شديد دارد.
]

احكام مبطلات روزه

4 ـ توضيح المسائل، م 1575.5 ـ انسان نمى تواند، بخاطر ضعف، روزه را بخورد ولى اگر ضعف او به قدرى است كه معمولاً نمى شود آن را تحمل كرد، خوردن روزه اشكال ندارد.⁽⁵⁾5 ـ توضيح المسائل، م 1583.6 ـ فرو بردن اخلاط سر و سينه، تا به فضى دهان نرسيده روزه را باطل نمى كند، ولى اگر داخل فضى دهان شود، احتياط واجب آن

است كه آن را فرو نبرد.

جى غذا به كار مى رود پرهيز كند.⁽⁴⁾4 ـ توضيح المسائل، م 1576.

* رساندن غبار غليظ به حلق

اگر روزهدار غبار غليظى به حلق برساند، روزهاش باطلى مى شود; چه غبار خوراكيها باشد مانند آرد، يا غير خوراكى مانندى خاك.

* فرو بردن تمام سر در آباگر روزهدار عمداً تمام سر را در آب مطلق فروبرد، روزهاش باطل مى شود.

[⁽¹⁾1 ـ توضيح المسائل، م 1580.

2 ـ آية الله مكارم: اگر به جى غذا يا دوا نباشد روزه را باطل نمى كند.

3 ـ آيات عظام خويى تبريزى ، سيستانى : بهتر آن است كه پرهيز كند.

آية الله فاضل: بايد از آن پرهيز كند.
⁽⁵⁾5 ـ به حاشيه 1 صفحه 140 مراجعه فرماييد.
⁽⁶⁾6 ـ به حاشيه 2، صفحه 140 مراجعه فرماييد.
]

* قى كردن

1 ـ توضيح المسائل، م 1646.2 ـ اگر روزهدار بى اختيار قى كند، روزهاش باطل نمى شود.⁽²⁾2 ـ توضيح المسائل، م 1646.

* باقى ماندن بر جنابت تا اذان صبح

1 ـ اگر شخص جنب در روزه رمضان يا قضى ⁽³⁾ آن عمداً تا اذان صبح غسل نكند و يا اگر وظيفهاش تيمم است تيمم نكند روزهاش باطل است.2 ـ اگر جنب در روزه ماه رمضان غسل يا تيمم را فراموش كند و پس از يك يا چند روز يادش بيايد: ر بايد آن روزهها را قضا كند.
⁽⁴⁾4 ـ توضيح المسائل، م 1622 .3 ـ اگر روزهدار، در خواب جنب شود، واجب نيست فوراً غسل كند و روزهاش صحيح است.⁽⁵⁾5 ـ توضيح المسائل، م 1632.4 ـ اگر شخص جنب در شب ماه رمضان مى داند برى غسل، قبل از اذان صبح بيدار نمى شود، نبايد بخوابد و اگر بخوابد و بيدار نشود،

[3 ـ آية الله زنجانى : اگر وقت قضى روزه ماه رمضان تنگ شده و تا اذان صبح جنب بماند بنابر احتياط واجب، روزه آن روز را گرفته، عوض آن را هم بجا آورد.
]

روزهاش باطل است.
⁽¹⁾1 ـ توضيح المسائل، م 1625.

* باقى ماندن بر حيض و نفاس

1 ـ اگر زن در ماه رمضان قبل از اذان صبح از خون پاك شود و

الف: عمداً تا اذان غسل نكند يا اگر وظيفهاش تيمم است تيممنكند، روزهاش باطل است.

ب: برى غسل وقت ندارد: بايد تيمم كند و روزهاش صحيح است.

2 ـ اگر نزديك اذان صبح پاك شود، وبرى تيمم ياغسل وقت نداشته باشد، روزهاش صحيح است.

3 ـ اگر بعد از اذان بفهمد كه قبل از اذان پاك شده روزهاش صحيح است.

4 ـ اگر بعد از اذان پاك شود، روزهاش باطل است.

5 ـ اگر در روز، حيض يا نفاس ببيند، گرچه نزديك مغربباشد، روزهاش باطل است.

اگر مستحاضه غسلهى خود را به تفصيلى كه در احكام استحاضه گفته شده بهجا آورد روزهاش صحيح است.

[⁽²⁾2 ـ توضيح المسائل، م 1643.

آية الله سيستانى ، آية الله زنجانى : هر چندغسلهى خود را بجا نياورد روزهاش صحيح است. (آية الله زنجانى ) ولى احتياط مستحب است كه قضى روزه را نيز بجا آورد.

آية الله خويى ، آية الله تبريزى : اگر زنى كه در حال استحاضه كثيره است غسلهى خود را به تفصيلى كه در احكام استحاضه گفته شده بجا آورد روزهاش صحيح است.
]