پذيرش محمد رضا پهلوي و بحران گروگانگيري - رویارویی آمریكا با انقلاب اسلامی نسخه متنی

پذيرش محمد رضا پهلوي و بحران گروگانگيري

روابط ايران و آمريكا تا قبل از پذيرش شاه توسط واشنگتن در 30 مهر 1358 با فراز و نشيب هايي همراه بوده است اما تصميم آمريكا در پذيرش شاه، روابط دو كشور را به شكل برگشت ناپذيري تيره ساخت.

بخش عمده اي از اين پذيرش نيز متأثر از فشار گروه «برژينسكي» از داخل دولت و جمهوري خواهان از خارج آن بود. اين ائتلاف معتقد بود كه در هر شرايط بايد از شاه حمايت كرد و انقلاب را سركوب نمود.[2]

با ورود محمد رضا پهلوي به آمريكا نارضايتي و خشم انقلابي عليه آمريكا بر انگيخته شد. اين امر با ديدار مهندس «بازرگان» و «يزدي» با برژينسكي در الجزيره كه متهم به سازشكاري شده بودند به صورت مهار ناپذيري افزايش يافت. كه در نتيجه آن سفارت آمريكا در 13 آبان 1358 به اشغال دانشجويان درآمد. پذيرش شاه توسط آمريكا حوادث سال 1332 را در اذهان ملت ايران تداعي ساخت و ترس از احتمال مجدد مداخله آمريكا در امور ايران و انجام كودتا براي تغيير مسير انقلاب ايران به اشغال سفارت آمريكا انجاميد.

جنگ ايران و عراق

با سقوط رژيم پهلوي، ستون نظامي ساختار امنيتي متمايل به غرب در حوزه خليج فارس از هم پاشيد و در نتيجه موازنه منفي در اين منطقه تا اندازه اي به نفع شوروي سابق به هم خورد. اين امر نگراني آمريكا را بر انگيخت. ريچارد نيكسون در همين ارتباط مي گويد: «... براي ايالات متحده آمريكا دلايل كافي و منطقي زيادي در مورد بهبود روابط با كشور عراق وجود دارد».[3] اشغال سفارت و گروگانگيري، شكست واقعه طبس و كودتاي نافرجام نوژه در همگرايي و همنوازي آمريكا با عراق و تشريك مساعي اين دو كشور در حمله نظامي بغداد به ايران بسيار موثر بوده است. عراق با سقوط شاه و انقلاب اسلامي، فضا و شرايط منطقه اي و بين المللي را در حمله به ايران و جبران ناكامي هاي گذشته مناسب ديد.

سازماندهي به اعراب عليه ايران

آمريكا همزمان با تحريك و تجهيز صدام در جنگ عليه ايران، به سازماندهي كشورهاي عربي منطقه در حمايت از صدام در مبارزه با ايران پرداخت. بخشي از كمك هاي عربستان و كويت به عراق متأثر از همين سازماندهي بوده است. رياض و كويت 30 ميليارد دلار در طول جنگ به عراق كمك كردند. در اين جنگ كويت بخشي از خاك خود را در اختيار عراق گذاشته بود تا بغداد از آن جهت موشك باران عليه ايران استفاده كند. در اثر همين خوش خدمتي، عراق پاسخ آن را داد و كويت را چند ماهي به اشغال خود درآورد و در نهايت با ائتلافي از قدرت هاي بزرگ، از خاك كويت عقب نشيني كرد.