حجاب شناسي نسخه متنی

در سال‌هاي اخير، روند شبهات درباره‌ي حجاب شدت يافته است. براي تصديق اين مدعا كافي است به مقالات مطبوعاتي و نمايه‌هاي آن مراجعه گردد. مطرح كردن شبهات فراوان در زمينه‌ي حجاب برتر به همراه عوامل ديگر؛ مانند ضعف اعتقاد و عدم شناخت كافي از حجاب اسلامي و ضرورت آن و... موجب افت روند استفاده از مصاديق حجاب برتر در جامعه شده است، كه نتيجه‌ي اتخاذ روش تخريبي بعضي مطبوعات، رواج پوشش‌هاي نامناسب، مانند لباس‎هاي نازك، كوتاه و رنگين در بين دختران و زنان جوان در مقابل نامحرمان است؛ چون يكي از عوامل مهم سلامت روحي و رواني جامعه‌ي اسلامي، روي آوردن بانوان به مصاديق حجاب برتر است؛ لذا سعي نگارنده، پاسخ‎گويي به شبهات مهم درباره‌ي حجاب برتر است.

سنگ بناي تمام مطالب طرح شده در نوشتار حاضر، اين است كه پوشش انسان، خصوصاً بانوان، داراي حداقل و حداكثر است؛ و از مجموع آموزه‎هاي اسلامي به روشني استفاده مي‎شود كه اسلام مشوق و طرف‌دار حجاب و پوشش حداكثر براي زنان و دختران در مقابل نامحرمان است.

ادعاي فوق با استناد به آيات و روايات، و حجاب و پوشش بيش‎تر و برتر فاطمه‌ي زهرا(س) به راحتي اثبات مي‌شود.

قرآن كريم مي‎فرمايد:

وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللاَّتِي لا يَرْجُونَ نِكاحاً فَلَيْسَ عَلَيْهِنَّ جُناحٌ أَنْ يَضَعْنَ ثِيابَهُنَّ غَيْرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزِينَةٍ وَ أَنْ يَسْتَعْفِفْنَ خَيْرٌ لَهُنَّ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ؛[11]

و زنان سال‌خورده كه از ولادت و عادت باز نشسته‌اند و اميد ازدواج و نكاح ندارند بر آنان باكي نيست، اگر اظهار تجملات و زينت خود نكنند كه جامه‎هاي رويي خود نزد نامحرمان از تن برگيرند و اگر باز هم عفّت و تقواي بيش‌تر گزينند، بر آنان بهتر است.

در آيه‌ي فوق خداوند نخست به زنان سالمند اجازه داده است در مقابل نامحرم، بعضي لباس‎هاي رويي و بيروني ـ كه در روايت معتبر به جلباب (چادر) تفسير شده است ـ[12] را از خود برگيرند؛ ولي در آخر آيه مي‎‎فرمايد: حتي اگر زنان پير نيز در مقابل نامحرم، چادر خويش را بر زمين نگذارند و عفت ورزند، براي آنان بهتر است؛ بنابراين، از آيه‌ي مذكور به روشني مطلوبيت حجاب و پوشش بيش‌تر، حتي براي زنان سالمند استفاده مي‎شود، تا چه رسد به زنان و دختران جوان، كه احتمال تعرض افراد لاابالي و فاسد نسبت به آنان بيش‌تر است، و به طريق اولي مطلوبيت حجاب و پوشش بيش‎تر براي آنان اثبات مي‎گردد.

علاوه بر اين، در روايتي از پيامبر اكرم(ص) نقل شده است:

يا ايها الناس اتخذوا السراويلات فأنها من استر ثيابكم و حصّنوا بها نسائكم اذا خرجن؛[13]

اي مردم از شلوارها براي پوشش استفاده كنيد؛ زيرا از پوشاننده‌ترين لباس‌ها هستند و زنان خود را هنگامي كه از منزل خارج مي‌شوند از طريق استفاده از شلوار حفظ كنيد.

در روايت فوق عبارت «استرثيابكم و حصنّوا بها نسائكم اذا خرجن» به خوبي دلالت بر مطلوبيت پوشش كامل زنان در خارج از منزل مي‎نمايد.

علاوه بر اين، اميرمؤمنان امام علي(ع) در روايتي، حجاب و پوشش كامل زنان را باعث حفظ عفت و پاكي آنان ‎دانسته‎اند:

«ان شدة الحجاب ابقي عليهن».[14]

هم‌چنين قرآن كريم، استفاده از شكل‎هاي حجاب داراي پوشش بهتر و بيش‌تر، مثل خمار[15] (مقنعه) و جلباب[16] (چادر) را توصيه نموده است. فاطمه‌ي زهرا(س) نيز هنگام خروج از منزل و رفتن به مسجد، براي دفاع از فدك، از همين حجاب‎هاي قرآني استفاده كرده‎اند.[17]

آنچه ذكر شد، شواهد و قراين مستحكم و روشني است كه مطلوبيت حجاب و پوشش اكثر و بيش‎تر را براي بانوان و دختران جوان اثبات مي‎نمايد.[18] با توجه به برخورداري حجاب و پوشش از مقدار حداقلي و حداكثري و مطلوبيت حجاب و پوشش اكثري، خصوصاً براي زنان و دختران جوان آشكار خواهد شد كه دفاع از پوشش‎هايي، مانند لباس ضخيم، بلند و داراي رنگ سنگين، مقنعه، چادر مشكي و غيره در نوشته‎ي حاضر، به اين دليل است كه اين گونه لباس‎ها و حجاب‎ها، مصاديق و نمونه‎هاي حجاب و پوشش بيش‌تر و بهتر براي بانوان و دختران جوان در مقابل نامحرم به شمار مي‎آيند.

همان خداوندي كه براي مصون ماندن جسم از ورود ميكروب‎ها در اعضاي بدن انسان، حجاب‎ها و حفاظ‎هاي طبيعي، مانند پوست بدن، پلك چشم، و... قرار داده است، به عنوان طبيب روحاني، براي جلوگيري از آلودگي روح و روان انسان به گناه، و حفظ پاكي آن، حجاب‎ها و حفاظ‎هايي را به شكل دستورهاي الهي و انجام واجبات و ترك محرمات قرار داده است.

در روايتي از پيامبر اكرم(ص) نقل شده است:

يا عبادالله انتم كالمرضي و رب العالمين كالطبيب فصلاح المرضي فيما يعلم الطبيب و يداوي به لا فيما يشتهيه المريض و يقترحه الا فسلِّمو لله امره تكونوا من الفائزين؛[19] اي بندگان خدا، شما همانند انسان‎هاي بيمار، و پروردگار جهان همانند طبيب است، پس خير و صلاح انسان‎هاي مريض در گوش دادن به علم و تدبير طبيب است، نه پيروي از تمايلات و هواهاي نفساني و آنچه پيشنهاد مي‌كند؛ متوجه و تسليم دستور خدا باشيد تا از رستگاران قرار گيريد.

تسليم شدن در مقابل دستورهاي خداوند به وجود آورنده‎ي حفاظ و لباس تقواست كه بهترين لباس و پوشش دروني است:

وَ لِباسُ التَّقْوى ذلِكَ خَيْرٌ[20]

و بدون ترديد، لزوم حجاب و پوشش، يكي از مهم‌ترين واجبات الهي براي زنان و تأمين كننده‌ي عفت و تقواي آنان است. تقوا در فرهنگ اسلامي يك حجاب و مانع دروني و باطني در مقابل گناه است كه آثار آن در رفتار ظاهري و بيروني تجلي مي‎يابد. تقوا والاترين ارزش اسلامي و ملاك سنجش ارزش انسان‎ها نسبت به يكديگر است:

إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ[21]

چون تقوا داراي درجات و مراتب مختلف است، قرآن انسان‎ها را به كسب مراتب و درجات بالاتر آن تشويق نموده است:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ.[22]

اگر تقوا را داراي سه درجه‌ي «حداقل»، «حد وسط» و «حداكثر» بدانيم، از دو واژه‌ي «اكرم» و «اتقي» در آيه‌ي فوق، كه افعل تفضيل‌اند، به روشني استفاده مي‎شود كه در فرهنگ اسلامي، تحصيل حداكثر تقوا مطلوب است؛ بنابراين، نمي‎توان به حد متوسط تقوا راضي شد و افراط و زياده‎روي در آن را مذموم دانست؛ زيرا براي رشد و تعالي، كه به وسيله‌ي تقوا حاصل مي‎گردد و هدف خلقت انسان است، نمي‎توان حد و مرزي را تعيين نمود؛ در نتيجه حجاب و پوشش زنان نيز از جمله اموري است كه حداكثر آن مطلوب و راجح است؛ زيرا حجاب و پوشش نقش مهمي در ايجاد عفاف و تقوا دارد.

پس از توضيحات فوق كه به منزله‌ي شالوده و سنگ بناي فصل‎هاي نوشته حاضر مي‌باشد شايسته است توضيح مختصري درباره‌ي ويژگي‎هاي اين اثر ارائه گردد.