2ـ توبه و استغفار - آداب سفر حج نسخه متنی

2ـ توبه و استغفار

زائر اين ديار بايد قبل از ورود به
سرزمين وحي، توبه نموده، گذشته سياه و آلوده خود را با آب توبه
بشويد.

امام صادق ـعـ
فرمود:

«اذا أردت الحج ... ثم اغتسل بماء التوبة الخالصة من
الذنوب والبس كسوة الصدق والصفا والخضوع والخشوع»; ⁵ «هنگامي كه قصد حج كردي با آب
توبه خالص، گناهانت را بشوي و لباس راستي و
پاكي و خضوع و خشوع را بر تن كن.»
در قرآن نيز خطاب به مؤمنان آمده
است:

«يا ايّها الذين آمنوا توبوا الي الله توبةً
نصوحاً»; ⁶ «اي
ايمان آوردگان، به درگاه خدا توبه كنيد،
توبهاي از روي اخلاص كه بازگشت به گناه در آن نباشد.»
و در آيه ديگري فرموده
است:

«استغفروا ربّكم ثم توبوا اليه يمتّعكم متاعاً حسناً الي
اَجَل مسمّي و يؤت كلَّ ذي فضل فضله ...»; ⁷ «از پروردگارتان آمرزش بخواهيد و
به درگاهش توبه كنيد تا شما را از رزقي
نيكو، تا آنگاه كه مقرّر است، برخوردار كند، و هر شايسته انعامي را نعمت
دهد...»
پشيماني از گناه، آغازي براي جبران
گناهان است. امام سجاد ـعـ فرمود:

«الهي ان كان النّدم علي
الذنب توبة، فاني و عزّتك من النادمين، و ان كان الاستغفار من الخطيئة حطَّة
فاني و عزّتك من المستغفرين، لك العتبي حتي ترضي.»⁸
«خداوندا! اگر پشيماني از گناه، توبه
است قسم به عزّت تو كه من از پشيمان هايم، و اگر استغفار و طلب آمرزش موجب از
بين رفتن گناه است، همانا من ـ سوگند به عزّت تو ـ از آمرزش طلبانم. تو را
سزد كه (بر ما) عتاب كني تا باز (بلطف آيي) و
خشنود
گردي.»
توبه صحيح نيز مراحلي دارد: ابتدا
گناهكار بايد پشيمان شود، سپس گناه را ترك كند و بعد از آن تصميم بگيرد خود
را به معاصي نيالايد. اگر مالي از ديگران برداشته يا به زور گرفته، آن را به
صاحبان اصلي مسترد دارد و اگر صاحبان آن را نميشناسد، به امام مسلمين و
مرجع ديني زمان خود بسپارد. اگر با آبروي مردم بازي كرده، غيبت نموده،
اتّهامي به ديگران وارد ساخته، آن را با صاحبان حقوق مطرح وحلاليّت بطلبد، و
اگر دسترسي به آنها ندارد، تصميم بگيرد در اوّلين فرصت ممكن آنان را يافته،
عذر خواهي نمايد. و اگر امكان دستيابي به آنان وجود ندارد از خداوند طلب
مغفرت كرده، براي صاحبان حق دعا نمايد.

و اگر حقي الهي به گردن دارد، نماز را
ترك نموده، روزه نگرفته، و ... آن را جبران نموده، تدارك كند. و در نتيجه پس
از آن كه با آب توبه گناهان خود را شستشو داد، آماده راهيابي به درگاه ربوبي
شود.