مشكلات جمع آورى آثار علوى - راه مقابله با مشکلات جوانی از دیدگاه نهج البلاغه نسخه متنی

مشكلات جمع آورى آثار علوى

اولين سوالى كه به ذهن هر محققى مى آيد اين است كه:

با توجه به عظمت و ارزشهاى والاى سخنان امام عليه السلام چرا قبل از سيدرضى جامعه ى اسلامى به فكر تدوين شايسته ى آثار امام عليه السلام نپرداخت؟
چرا در طول 400 سال "از زمان امام عليه السلام تا سيد رضى" دانشمند محققى، اين ضرورت را درك نكرده و براى استفاده عموم مردم، حركت سازنده اى را آغاز نكرده است؟

و چرا در طول ساليان طولانى ''4 قرن'' مردم از فيض وجود كتابى مانند نهج البلاغه محروم بوده اند؟ و با مشكلات و دردسرهاى زياد برخى از رهنمودهاى امام را فراهم مى نمودند؟

علت اساسى چيست؟

و ريشه هاى اين ناتوانى و كمبود را در كجا بايد جستجو كرد؟

با اندك مطالعه و بررسى تاريخ غم بار و خون آلود "از شهادت امام تا سال 400 هجرى" پاسخ سئوالات فوق تا حدودى روشن است، زيرا شيعيان و پيروان اهل بيت عليهم السلام در اين دوره غم بار و خونين، دچار مشكلات فراوانى بودند و نمى توانستند آزادانه آثار امام على عليه السلام را در جوامع آن روز مطرح نمايند و به تاكتيكهاى گوناگونى روى مى آوردند مانند:

1- شيعيان كتابهاى روائى و آثار علوى را از ترس پنهان مى كردند.

2- شيعيان در بسيارى از موارد در دل خروارها خاك آثار فرهنگى را دفن مى كردند.

3- شيعيان جرات بيان واقعيت ها را نداشتند.

4- بسيارى از كسانى كه حافظ سخنان امام عليه السلام بودند انكار مى كردند.

5- براى حفظ جان دانشمندان شيعه به پنهان كارى و مخفى شدن، روى مى آورند.

و انزواى سياسى شيعيان، هجرتهاى غم بار دانشمندان اسلام، و محروميتهاى جانكاه پيروان امام على عليه السلام تا قرن چهارم، تداوم يافت و عاشقان و حافظان آثار علوى فرصت تبليغ و ترويج سخنان امام عليه السلام را نيافتند.

امام در قرن چهارم، با پيدايش تحولات سياسى در كشورهاى اسلامى، كه شيعيان حكومت و قدرت، را به دست گرفتند توانستند موفقيتهاى چشم گيرى را به دست آوردند كه يكى از آنها تدوين نهج البلاغه مى باشد.

موفقيت سيد رضى قدس سره علل و عوامل گوناگونى دارد كه همه ى آن به تحولات سياسى، فرهنگى قرن چهارم هجرى مربوط مى گردد، زيرا سيدرضى قدس سره در سال 359 هجرى متولد شد و كار تاليف و تدوين نهج البلاغه در سال 400 پايان پذيرفت. براى اين كه زمينه هاى مناسب آن روزگاران را بهتر مورد شناسايى قرار دهيم بايد به برخى از تحولات مهم قرن چهارم، توجه نماييم، مانند:

اول- اوضاع اجتماعى سياسى شيعيان با انقلاب آل بويه در
كرمان و با همكارى شيعيان مازندران عوض د و كم كم روى پاى خود ايستادند.

دوم- دانشمندان شيعه در برخى از امور، رهبرى مردم را به دست گرفتند.

سوم- حركتهاى وسيع و گسترده اى جهت تاسيس حوزه هاى علميه آغاز شد.

چهارم- از سراسر بلاد اسلامى آن روز دانشمندان فراوانى در حوزه هاى علميه ى شيعه گرد آمدند و وظيفه ى تعليم و تربيت دانشجويان و طلاب علوم اسلامى را عهده دار شدند.

پنجم- قرن چهارم تبديل به قرن تاليف و ترجمه و تدوين كتب اسلامى شد.

ششم- شيعيان در برخى از كشورها، حكومت را به دست گرف تند و برخى ديگر در كادر حكومت و رهبرى جامعه حضور فعال و تعيين كننده اى پيدا نمودند.