1 ـ خانه آل عمر بن الخطاب يا دار العشره، در توسعه اوّل سعودي از بين رفته است و امروزه در آن مكان كه ديوار جنوبي و سمت قبله مسجد النبي(صلي الله عليه وآله) است هيچ پنجره اي ندارد. «مترجم». 2 ـ اين در امروزه در مقابل روضه شريف درِ توبه قرار دارد. بهتر است بگوييم اين در موازي سر پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله) واقع شده و در مقابل صورت آن حضرت پنجره اي است دايره اي شكل كه در ديوارهاي ضريح سمت قبله قرار دارد. «مترجم» 3 ـ امروزه اين دروازه ها وجود ندارند. 4 ـ در دوران سعودي در ديگري در اين سمت باز شد كه باب البقيع نام گرفت. 5 ـ اين در امروزه در ديوار شرقي حجره و ضريح مطهر است كه در نزديكي باب جبرئيل واقع شده است. گفتني است درِ خانه حضرت زهرا(عليها السلام) سمت خارج مسجد در اين مكان بوده كه پس از رحلت رسول خدا(صلي الله عليه وآله) مورد هجوم قرار گرفت. «مترجم» 6 ـ امروزه از اين در، كه به محراب النهجد يا محراب حضرت فاطمه(عليها السلام) چسبيده بوده، اثري نيست. 7 ـ اين دروازه امروز هم در كنار ميدان عنبريه يا ميدان راه آهن موجود است. «مترجم» 8 ـ اين مطلب از مسائل خرافي و بدعت آميز است، چه ارتباطي است بين خواندن اين قرآن و مرگ «مصحّح». 9 ـ { لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَي التَّقْوَي مِنْ أَوَّلِ يَوْم أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ}; «مسجدي كه از اولين روز (هجرت به مدينه) بر اساس تقوا بنا شد. شايسته تر است تا در آنجا به نماز بايستي». اين آيه زماني نازل شد كه پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله) از جانب گروهي از منافقان براي گزاردن نماز در مسجدي به نام ضِرار كه محل توطئه و دسيسه و ضيافت آنها بود دعوت شد. خداوند در آن هنگام به رسولش فرمود:«لا تَقُم فيهِ أبداً» ; «هرگز در آنجا به نماز نايست»، «مترجم». 10 ـ قسمت هايي كه مؤلّف توصيف مي كند، همه در داخل توسعه دوم سعودي وارد شده و امروزه از آن باغ و چاه اريس كه محل افتادن انگشتر پيامبر(صلي الله عليه وآله) از دست عثمان بوده، اثري نيست. «مترجم» 11 ـ از مسجد مصبّح امروزه جز ديوارهاي مخروبه آن، چيزي نمانده است. اين مسجد بالاي تپّه مرتفعي در جنوب غربي قبا قرار دارد. جهت تسميه آن به اين نام آن است كه پيامبر(صلي الله عليه وآله) به هنگام هجرت در صبح، ابتدا به اين مكان وارد شده اند. «مترجم» 12 ـ مسجد فضيخ در مكان نزول آيات تحريم شراب ساخته شده است. فضيخ در لغت به معناي شراب انگور يا عصير العنب است و بعضي درختان خرما را نيز گفته اند. اين مسجد امروزه در منطقه عوالي است و سمت راست كسي است كه به سوي بيمارستان وطني و كوچه مجاور آن مي رود. مسجد داراي چهار گنبد و 19 متر طول است. «مترجم» 13 ـ مسجد و مقبره علي عريضي امروزه نيز در مسير فرودگاه (شش كيلومتري) مدينه در دنباله شرقي كوه احد، در روستاي معروف عريض موجود است امّا از جهت بازسازي چندان توجهي به آن نشده است. «مترجم» 14 ـ مسجد الاجابه يا مباهله در مكاني بنا گرديده كه واقعه مباهله در آن انجام شد. مباهله در دوران رسول خدا(صلي الله عليه وآله) و مسيحيان نجران در اين مكان انجام شد. «فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ» در سال ؟؟؟ اين مسجد را تخريب و به جاي آن مسجد بزرگي ساخته و آن را مسجد ملك فهد بن عبدالعزيز نام نهاده اند و بدين وسيله آن واقعه تاريخي را محو ساخته اند. «مترجم» 15 ـ قسمتي كه فاطمه بنت اسد (بنابر روايت اهل سنّت) و ابو سعيد خدري مدفون هستند، سمت شمال شرقي بقيع و آخرين حد شمالي آن است. البته در دوران سعودي گنبد و بارگاه مقابر بقيع را تخريب كرده اند و امروزه تنها قبر آنها بدون نام و آثار موجود است. «مترجم» 16 ـ گنبد، ضريح و بارگاه اين قبور شريف در دوران سعودي تخريب شده است. «مترجم» 17 ـ منظور بيت الاحزان ومحل عزاداري و گريه كردن حضرت زهرا(عليها السلام) در مرگ پدر در قبرستان بقيع است كه امروزه گنبدي بر فراز آن نيست. 18 ـ منظور از قبور ازواج رسول خدا(صلي الله عليه وآله) از جمله عايشه، سوده، حفصه، امّ سلمه و ساير همسران رسول خدا(صلي الله عليه وآله) هستند كه در بقعه اي دفن شده اند البته گنبد و بارگاه آنان در دوران سعودي تخريب شده است. «مترجم» 19 ـ مقصود از نخاوله شيعيان مدينه هستند كه چون شغل آنان كشت نخل است به نخاوله معروف شده اند. آنان عمدتاً در محله عوالي و قربان امروزين سكونت دارند. «مترجم» 20 ـ اين خانه ها امروزه در توسعه سعودي از بين رفته است. خانه ابو ايّوب انصاري تا سال 63 نيز همچنان پاي بر جا بود و در آن سال در توسعه سعودي داخل و تخريب شد. «مترجم» 21 ـ كتابخانه عارف حكمت پاشا روبروي مسجدالنبي (سمت قبله) قرار داشت كه اينجا قبلا خانه حسن بن زيد بن علي(عليه السلام) بوده است. اين كتابخانه يكي از مهمترين كتابخانه هاي مدينه بوده كه در توسعه جنوبي حرم مطهّر تخريب و كتاب هاي آن به مكتبه ملك عبدالعزيز در سمت شمال مسجد النبي(صلي الله عليه وآله) منتقل شد. «مترجم» 22 ـ در گذشته بر قبر حضرت حمزه و عبدالله بن جحش و مصعب بن عمير ضريح و بارگاهي ساخته بودند و بر فراز آن نيز مسجدي وجود داشت كه به مسجد شهدا يا مسجد حمزه معروف بود ليكن در دوران سعودي اين مسجد كه مورد توجه زائران قرار مي گرفت تخريب و قبور با زمين مسطح گرديد. پيرامون قبور نيز ديواري كشيده شد و دري نصب گرديد تا مانع ورود زائران به قبرستان باشد. مسجد حمزه اي كه امروزه در كنار قبرستان وجود دارد، جديد است. «مترجم» 23 ـ در مكان قبّة الثنايا كه دندان هاي رسول خدا(صلي الله عليه وآله) در جنگ احد آنجا شكست، مسجدي ساختند كه به همان نام معروف شد. از مكان اين مسجد امروزه جز تلّي از خاك چيزي باقي نمانده است. «مترجم» 24 ـ منظور، نزول فسح در اين مكان است كه خداوند به هنگام جنگ احد بر پيامبر نازل كرد. در اين مكان بعدها مسجدي ساخته شد كه نام مسجد جبل احد يا مسجد فسح برخود گرفت. رسول خدا(صلي الله عليه وآله) در اين مكان نماز ظهر و عصر روز نبرد احد را اقامه كردند و چون در اين مكان جا براي حضور صحابه جهت اقامه نماز نبود، اين آيه نازل شد: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا فِي الْمَجَالِسِ فَافْسَحُوا يَفْسَحْ اللهُ لَكُمْ وَإِذَا قِيلَ انشُزُوا فَانشُزُوا يَرْفَعْ اللهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَات وَاللهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ» «مترجم» 25 ـ امروزه هيچ گونه خانه اي بر روي جبل الرماة وجود ندارد، اما آثار و بقاياي ديوارهاي مخروبه در آن مشاهده مي شود. «مترجم» 26 ـ مسجد مصرع در توسعه اطراف قبور شهداي احد تخريب شد و هم اكنون اثري از آن نيست. «مترجم»27 ـ وجه تسميه مسجد الدرع به خاطر اين است كه رسول خدا(صلي الله عليه وآله) به هنگام حركت به سوي منطقه احد در اين مكان بيتوته كردند و هنگام استراحت زره يا درع خود را در اين مكان بر روي زمين گذاشته و پس از اقامه نماز صبح به سوي احد حركت كردند. اين مسجد امروزه نيز وجود دارد. «مترجم»28 ـ مسجد المستراح به آن سبب بدين نام خوانده شد كه آن حضرت در اين مكان به هنگام بازگشت از نبرد احد استراحت كرده اند. اين مسجد امروزه نيز موجود است و در سمت راست كسي است كه از مدينه به سوي مزار شهداي احد مي رود. «مترجم»29 ـ مكان ثنية الوداع كه بر منطقه اي نسبتاً مرتفع بوده، آخرين حدّ مرزي شهر مدينه را تشكيل مي داده كه مردم شهر از آنجا خارج مي شدند. در آن مكان مسجدي به نام ثنية الوداع ساخته شد. رسول خدا(صلي الله عليه وآله) در آن مسجد نماز گزارده اند. اين مسجد تا سال 1363 شمسي يا قمري همچنان موجود بود كه در آن سال تخريب گرديد. «مترجم»30 ـ رسول خدا(صلي الله عليه وآله) در جنگ خندق بر كوه ذباب پرچم عقاب را برافراشته كه در مكان آن بعدها مسجدي ساخته شد. «مترجم»31 ـ اين چاه ها مكاني متبرك هستند، زيرا در دوران رسول خدا(صلي الله عليه وآله) آن حضرت از آب آن چاه ها وضو گرفته و يا آشاميده اند. «مترجم» 32 ـ مسجد شجره يا آبار علي يا ذوالحليفه از ميقات هاي احرام از سمت مدينه است كه امروزه به طور بسيار با شكوهي و مساحت آن به چندين برابر گذشته رسيده است. «مترجم»33 ـ مسجد معرّس، محل استراحت و بيوته رسول خدا(صلي الله عليه وآله) در مسير حركت به سوي يكي از غزوات بوده است. امروزه اثري از اين مسجد وجود ندارد. 34 ـ مسجد سقيا امروزه نيز موجود است و در نزديكي پايانه (ترمينال) شهر در جوار ميدان عنبريه يا راه آهن كنوني واقع شده است. امّا از چاه سقيا اكنون اثري نيست. رسول خدا(صلي الله عليه وآله) از اين چاه وضو ساخته اند. «مترجم»35 ـ منظور از خسته خانه بيمارستان است كه در آن خسته به معناي مريض و خانه به معناي مكان است. «مترجم»36 ـ مسجد ابو بكر ومسجد مصلي و مسجد علي(عليه السلام) در مكان هايي ساخته شده است كه رسول خدا(صلي الله عليه وآله) در آنجا به اقامه نماز جمعه مي پرداخته. اين مساجد امروزه موجود است. «مترجم»37 ـ قبر عبدالله پدر گرامي رسول خدا(صلي الله عليه وآله) در سال 1363 قمري يا شمسي تخريب و محل آن به ايستگاه ماشين هاي سنگين تبديل شد. «مترجم»
لطفا منتظر باشید ...
