مرحله سوم از تاريخ حرم ائمه بقيع ـ عليهم السلام ـ
مرحله سوم از تاريخ حرم ائمه بقيع، از قرن پنجم و با ساختن گنبد در روي قبور آنان شروع مي شود. براي آشنايي خوانندگان عزيز با اين بخش از تاريخ اين حرم شريف و سهولت نيل علاقه مندان به چگونگي آن در طول هشت قرن، به نقل گفتار بعضي از مورخان و جهانگردان در اين مورد مي پردازيم: طبق مدراك مسلّم تاريخي، گنبد و بارگاه حرم ائمه بقيع كه از نظر استحكام و ارتفاع، ظرافت و زيبايي بر همه قبّه هاي موجود در بقيع، تفوق داشته و به مدت هشتصد سال سر بر آسمان مي سوده و توجه مورخان و جهانگردان را به خود جلب و در صفحات تاريخ عظمت آن منعكس گرديده به دستور مجدالملك ابوالفضل اسعد بن محمد بن موسي البراوستاني القمي وزير 14 بركيارق از سلاطين سلجوقي 15 ساخته شده است.در اين زمينه مورخ معروف ابن اثير متوفاي 630 هـ . ق در كتاب خود (الكامل) در حوادث سال 495 هـ . مي گويد: در اين سال امير مدينه منظور بن عمارة حسيني دنيا را وداع گفت و او معماري را كه از اهالي قم بود و از سوي مجدالملك بلاساني16 براي ساختن قبه حسن بن علي و عباس عموي پيامبر ـ ص ـ در مدينه به سر مي برد به قتل رسانيد. سپس مي گويد:
اين قتل پس از كشته شدن خود مجدالملك (در ايران) و پس از آن به وقوع پيوست كه معمار ياد شده به مكه فرار نموده و امير بر وي تأمين جاني داده بود.17 مرحوم قاضي نورالله شوشتري مي گويد: و از آثار مجد الملك قبّه حسن بن علي ع ـ در بقيع است كه علي; زين العابدين، محمد باقر، جعفر صادق و عباس بن عبدالمطّلب در آنجا آسوده اند.
سپس مي گويد: ... و چهار طاق عثمان بن مظعون را ـ كه اهل سنت چنان پندارند كه مقام عثمان بن عفان است ـ او بنا كرده است و مشهد امام موساي كاظم و امام محمد تقي در مقابر قريش در بغداد را هم او بنا نموده است و مشهد سيد عبدالعظيم حسني در ري18 و غير آن از مشاهير سادات علوي و اشراف فاطمي عليهم السلام ـ از آثار اوست.19
مرحوم محدث قمي مي گويد: بر اوستان قريه اي است از قراي قم و از آنجاست ابوالفضل اسعد بن محمد بن موسي مجدالملك شيعي وزير بركيارق و از براي اوست آثار حسنه; مانند قبّه ائمه بقيع و مشهد امام موسي و امام محمد تقي عليهما السلام ـ و مشهد جناب عبدالعظيم و غير ذلك20 بطوري كه قبلاً اشاره گرديد، اين موضوع از مسلّمات تاريخ است و گذشته از منابع ياد شده، در كتابهاي تاريخي ديگر مانند منتخب التواريخ نيز آمده است.21