درباره مراسم آيينيحج، گفتهها و نوشتههايبيشمارياز سويعالمان و انديشهمندان ارائه شده است.بي ترديد آنچه از كلام و سيره پيشوايان معصوم(عليهم السلام)در اختيار جويندگان معارف ناب قرار گرفته، تابندگي و گرهگشاييخاصيدارد.حج همواره در نگاه ژرفانديشان، عبادتيپر رمز و راز و حيرتافزا بوده; به گونهايكه هر كاوشگريبرايدريافت حقيقت آن، ناگزير از اكتفا به وجهياز وجوه و بُعدياز ابعاد گرديده است.به گواهيپارهايپژوهشها در زمينه كتابشناسيحج، تاكنون صدها اثر مكتوب و مدوّن در زمينههايگوناگون موضوعي و به زبانهايمختلف، در قلمرو اين عبادتِ شگفتانگيز انتشار يافته است.انكار نميتوان كرد كه در بخش عمدهاياز آثار محققان و مؤلفان درباره حجّ، تنها به حوزه فقهي و آداب شكليآن پرداخته شده و از جنبههايديگر غفلت گرديده است. با اين وصف در گستره ميراثِ مكتوب حجّ، نمونههاييبس ارزشمند و آموزنده و اعجابآور از تلاش فكري و ذوقي و علميمؤلّفان و مصنّفان ميتوان ديد كه به عرصههايتربيتي، عرفاني ، سياسي و جامعه شناسياين مراسم آيينيپرداختهاند.هنوز تا واگشاييتماميرمز و رازهايحج راهيبس دراز پيش رويكاوشگران است و البته چنين چشماندازياختصاص به حج ندارد بلكه تمامياحكام و آداب و عبادات اسلام چنيناند.در عصر ما، يكياز شايستهترين عرصهگشاييها در زمينه معارف اسلامياز سويحضرت امامخميني(قدس سره)صورت گرفته است.مهمترين ويژگينگرش امام راحل(قدس سره)به مباحث اسلامي، آزمودگيآن در عرصه تجربه عملياست، آنهم نه تنها در محدوده رفتار فرديبلكه در مقياس اجتماعي و حتّيدر ابعاد حكومتياست.ديدگاههايامامخميني(رحمه الله) در زمينه مسائل و موضوعات اسلامي، اگر در بدايت امر جنبه نظريهپردازانه داشته امّا سر انجام در فرايند تحقق تجربيمُهر تأييد و صحّت و توثيق خورده است.در اين نوشته كه به مناسبت يكصدمين سال تولّد امامخميني(قدس سره)سامان يافته، كوشش شده تا با بهرهگيرياز شيوه تحليل محتوايپيامها و سخنان امام راحل(قدس سره) درباره حج، دو ويژگياساسي و مهمِّ نگرش ايشان در مورد يكياز فروعِ اسلام، از چشماندازيجامعهشناسانه مورد توجه قرار گيرد.دو ويژگيمورد نظر عبارتند از: «نگرش سيستمي» و «نگرش جهانشمولي».نگارنده بر اين باور است كه رويكردِ نظريحضرت امام(قدس سره) نسبت به كلّيت اسلام، به مثابه كامل ترين آيين آسمانيبرايرستگاريبشر، از همين دو ويژگيبرخوردار است.اميدوارم آنچه در پيمىآيد، گاميهر چند كوچك در مسير بازشناسيانديشههايبلندِ آن حكيم بزرگ تلقيشود.در آغاز ناگزيرم به پارهايمفاهيم مقدماتيبپردازم:
لطفا منتظر باشید ...
