ب)- بعضي از عوامل مادي، داراي كيفيت و ويژگي خاصي است كه در شرع از حرمت و ممنوعيت برخوردار است. «الذين يأكلون الرّبا لا يقومون الاّ كما يقوم الذي يتخبّطه الشيطان من المسّ»،[20] «كساني كه ربا خوارند، (در زندگي خود) برنمي‌خيزند، مگر به مثل فردي كه از مسّ شيطان ديوانه شده (و اموراتش مختل گشته) است».قرآن كريم در توصيف يهودياني كه به انواع انحرافات مبتلا بودند، مي‌فرمايد: «اكّالون للسّحْت»،[21]«بسيار حرام خوار بودند».اين هشدار عميقي است براي كساني كه غذاي حرام مي‌خورند.[22]علاوه بر پديده‌هاي فيزيكي، برخي عوامل متافيزيكي و غير محسوس هم در تسهيل و تسريع كجروي تأثير به سزايي دارند. قرآن از موجودي حقيقي (نه توهمي يا اسطوره‌اي) به نام «شيطان» ياد مي‌كند كه به خاطر دشمني با فرزندان آدم (ع)، از طرق مختلف مثل: زينت دادن بدي‌ها، وعده و وعيدهاي كاذب، وسـوسـه، تحريك و سـرانجام با تسـلط و ولايـت بر انسـان او را به انحراف و كجروي مي‌كشاند:«الذي يوسوس في صدور الناس»،[23]«شيطاني كه در دل‌هاي مردم وسوسه مي‌كند».«الشيطان يعدهم الفقر و يأمركم بالفحشاء»،[24]«شيطان به شما وعده فقر مي‌دهد (تا از انفاق بازتان دارد) و به زشتي‌ها وادارتان مي‌كند».«انّما سلطانه علي الذين يتولّونه والذين هم به مشركون»،[25]«همانا سلطه شيطان بر كسـاني اسـت كه سـرپرستي او را مي‌پذيرند و كسـاني كه به وسـيله او مشـرك مي‌شوند».
لطفا منتظر باشید ...
