جنبش خودمختارى
جزوه پژوهشى سيا سابقه جمهورى دمكرات مهاباد را كه تشكيل مجدد آن همواره از مقاصد حزب دمكرات و مدعيانخودمختارى كردها بوده به تجمال بيان مى كند. اين جمهورى در زمان اشغال منطقه غرب كشور توسط روسها ايجاد
شده و با خروج قواى آنها سقوط كرد. رئيس جمهورى دمكرات قاضى محمد بود كه از قيام سال 1941 كميته رهبرى
را در اختيار داشت و بر منطقه حكمرانى مى كرد. عده اى از خانواده قاضى نيز در اين امر او را يارى مى كردند. با سقوط
جمهورى، قاضاى محمد و جمعى از رهبران كرد مثل محمدحسين سيف قاضى وزير جنگ جمهورى اعدام شدند و
ملامصطفى بارزانى كه فرمانده قواى نظامى جمهورى بود به عراق و سپس به شوروى فرار كرد و مدت 11 سال در آنجا
بود. قاضى محمد هم مدتى را در شوروى گذرانده بود. درباره هويت ناسيوناليستهاى كرد آن دوران در جزوه مذكور
اين طور نوشته
شده: در طى چندين دهه اخير سطح علمى كردها در بين طبقه مرفه كردها پيشرفته است. تقريباہ همين گروه مرفه شهر
نشين بودند كه قيام ناسيوناليستى كه منجر به جمهورى مهاباد شد و برپا كردند و از آن به بعد نقش مهمى در نهضتهاى
ناسيوناليستى كردى ايفا كردند. نبايد تصور كرد كه ظهور يك حزب و جمهورى دمكرات وابسته به اجانب ارتباطى با
مردم مسلمان مستضعف كرد داشته بلكه اينها گروههاى مرفه شهرنشين بودند كه با مطالعه قدرى علوم جيده و ترقيات
دنياى متمدن براى حفظ منافع خود به فكر ايجاد احزاب سياسى و نهادهاى به اصطلاح دمكراتيك مى افتند و اين طور
به دامن بيگانگان مى غلطند.
فرهنگ و بنياد تفكرات اين روشنفكران استعمارزده به نشانه هاى كفر آميختگى اساس اين جنبش به اصطلاح خود
مختاريست.