خیر و برکت از نگاه قرآن و حدیث نسخه متنی

نَجدَ الخَيرِ وَ الشَّرِّ ؛ ¹

راه خير و راه شر .

اين هدايت ، همان هدايتِ فطرى است كه قرآن در آيه‏اى ديگر، از آن به «الهام» ، تعبير كرده است :

«وَ نَفْسٍ وَ مَا سَوَّاهَا * فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَ تَقْوَاهَا ² » ؛

سوگند به آن كه نفْس را آفريد و فجور و تقوايش را به او الهام نمود .

«الهامِ تقوا» همان هدايت فطرى به سوى راه خير ، و «الهام فجور» ، همان هدايت فطرى به سوى راه شر است .

خداوند سبحان ، انسان را به گونه‏اى آفريده كه مى‏تواند تقوا (خير) و فجور (شر) را تمييز دهد . از اين رو ، هر انسانى مى‏داند كه عدالت ، نيكوست و ستم ، زشت و بد است ؛ احسان به ديگران ، نيكوست و تجاوز به حقوق مردم ، بد است .

حال اگر اين شناخت و آگاهى از انسان گرفته شود ، در واقع ، انسانيّت از او سلب شده ، و با حيوانات ديگر فرقى نخواهد داشت ، و به فرمايش امام على عليه‏السلام:

مَن لَم‏يَعرِفِ الخَيرَ مِنَ الشَّرِّ، فَهُوَ بِمَنزَلَةِ البَهيمَةِ ؛ ³

هر كس نيك را از بد باز نشناسد ، همچون حيوان است.

دعوت به مطلقِ «خير» و «معروف»

به سبب فطرى و بديهى بودنِ معانىِ «خير» ، «معروف» ، «بِر» و «احسان» ، قرآن

1 -  ر . ك : ح 1 .

2 -  شمس ، آيه 7 و 8 .

3 -  ر . ك : ح 2 .