حجةالاسلام والمسلمين محمد صدقي هيچ چيز به اندازه عمل انسان در ساختن ديگران مؤثر نيست. رفتار و حركات يك انسان وارسته خود تبليغ وارستگي است كونوا دعاة الناس بغير السنتكم؛1 مردم را با غير زبان خود ـ با اعمالتان به سوي خدا ـ بخوانيد.اين كه روحانيت به حضرت امام(ره) توجه دارند و ايشان را به عنوان الگو قرار دادند به خاطر دعاوي امام(ره) نبود به خاطر عمل ايشان بود آن چه به ايشان اين جنبه را داده است اعمال و رفتار ايشان است ما بيش از 60 سال امام را ميشناختيم ايشان از ابتداي امر متعبّد بودند از نظر اخلاق بينظير بودند شايد حدود 30 تا 25 سال كه ايشان با مرحوم زنجاني در جلسات فيضيه شركت داشتند همواره پشت سر ايشان حركت ميكردند حتي يك مرتبه ديده نشد كه بر ايشان پيشي بگيرند.جلسات نشست امام(ره) هم با شاگردانش تشكيل ميشد مسأله استاد و شاگرد اصلاً براي امام موضوع نداشت ايشان نميگفت اينها شاگرد من هستند نبايد با اينها بنشينم نه اين حرفها نبود گاهي رياست جلسه هم به دست شاگردان ميافتاد، امام(ره) استاد جلسه بود اما جلسه را ديگران اداره ميكردند. خلاصه اين كه از ابتداي تأسيس حوزه علميه قم تاكنون ما براي امام نظير نيافتيم و همه به خاطر خودسازي و تهذيب ايشان بوده است.2نويسنده مقاله به مناسبت يك صدمين سالگرد زادروز فرخنده حضرت امام(ره) بخصوص كه امسال را مقام عظماي ولايت سال امام ناميدهاند، جهت عرض ادب و ارادت به ساحت مقدس امام و تجديد پيمان با آن روح پاك، بر آن شد كه پاي ملخي را تحفه سليمان كند و قطرهاي از درياي عظيم اخلاق حضرت امام و گزيدهاي از خصوصيات رفتاري آن بزرگوار را از زبان شاگردان و ارادتمندانش بياورد تا بدينوسيله ضمن نكوداشت خاطره شيرين آن عزيز سفر كرده نشانههايي از انسان شايسته الهي را در سيماي بس درخشان و ملكوتي حضرتش به تماشا نشسته و از آن سيره مبارك الگو اخذ كند گرچه خصوصيات اخلاقي معظمله يدرك و لايوصف يعني مانند زيبايي است كه درك ميشود اما انسان در وصف آن واقعا ناتوان است.
امام (ره) و تهذيب نفس:
قرآن كريم: «قد افلح من زكّيها»3 همانا رستگار شد آن كه نفس را تزكيه نمود. علي(ع) ميفرمايند: «المجاهد من جاهد نفسه»4 جهادگر آن است كه با نفس خود بجنگد.در روايتي رسول خدا(ص) جهاد با نفس را جهاد اكبر ناميده است.5 آيات و روايات وارده در اين زمينه همه تأكيد دارند كه شخص مؤمن قبل از هر چيز بايد خودسازي كرده و بر نفس خود غلبه بكند در غير اين صورت اعمالش خالص نبوده و طبعا مورد قبول پروردگار عالميان قرار نميگيرد.امام(ره) از اول جواني مبارزه با نفس را شروع كرده و همواره در خودسازي تلاش ميكرد به طوري كه ميشود گفت در اين مبارزه موفق بوده و هواي نفس را در خود كشته بودند و بعد از آن بود كه هديه ارزشمند، كتاب جهاد اكبر را به دوستداران اعطا كردند.مرحوم رباني املشي گويد: براي ما همه چيز امام آموزنده بود امام همه خوبيها را داشت شهامت، شجاعت و صراحت لازم رهبري را داشت... ولي مسئله مهمي را كه براي من خيلي مهم بود و بيش از همه چيز جلب توجه ميكرد تقوي و تارك هوي بودن امام بود من يك موقعي درباره امام ادعا ميكردم كه امام هواي نفس را در خود كشته است.6يكي ديگر از ارادتمندان حضرتش گويد: امام خميني(ره) همزمان با تحصيل علوم اسلامي در مقام تهذيب نفس از رذايل اخلاقي و كسب فضايل بود و ديري نپاييد كه از پارسايان و زاهدان قرار گرفت و نزد مراجع و فضلاي حوزه علميه منزلتي والا يافت.7اخلاص امام (ره)امام باقر(ع) ميفرمايند: ما اخلص العبد الايمان بالله عزّوجلّ اربعين يوما... الاّ زهّده الله عزّوجلّ في الدنيا و بصّره داءها و دواءها فاثبت الحكمة في قلبه وانطق بها لسانه؛8 هيچ بندهاي ايمان خود را چهل روز بر خدا خالص نكرد... جز اينكه خداوند عزوجل او را در دنيا زاهد قرار ميدهد و او را به درد و درمان دنيا بصير و حكمت را در دلش جاري و زبانش را بدان گويا ميكند.در اخلاص حضرت امام(ره) بايد گفت آنهايي كه طالب حق و در جستجوي كمال و
مقام معظم رهبري:
آن بزرگوار همهي كارهاي خود را براي خدا انجام ميداد و شايد فتح دلهاي آحاد امّت اسلامي در سراسر عالم كه بدون هيچ تفاوتي، در مقابل عظمت و راه و پيام او، طوع و تسليم بودند و همراهي نشان دادند، ناشي از اخلاص آن بزرگوار بود. (حديث ولايت ، ج 4، ص 295)شيفته راه روح خدايند بايد قبل از سير در مسائل ديگر امام را در تجليگاه مخلصين پيدا كنند و براي درك اخلاص امام به جريان حكمت از زبان مباركش تماشا كنند و ببينند كه چگونه در روزهاي سخت انقلاب از ميان راههاي متعدد راه نجات را انتخاب مينمودند خودشان فرمودند ـ قريب اين مضمون ـ در هنگامي كه در پاريس تشريف داشتند افراد بسياري تلاش داشتند كه به بهانه خطرناك بودن وضع ايران از بازگشت امام جلوگيري كنند اما خود امام ميفرمايند از اين كه همه از من ميخواستند به ايران مراجعت نكنم فهميدم! بايد مراجعه كنم.9در مورد آخرين اطلاعيه حكومت نظامي طاغوت در سال 57 ياران امام و دوستداران انقلاب طوري فكر ميكردند و شديدا نگران بودند اما آن بزرگوار بعد از لحظاتي فرمودند به همه اعلان كنيد حكومت نظامي خلاف شرع است و بايد مردم به خيابانها بريزند.اينها و نمونه هاي بسيار ديگر حكمتي است كه زبان امام به آن ناطق بود و اين از آثار اخلاص است و لذا اگر كسي از حضرتش موعظه ميخواست توصيه به اخلاص مينمود.10