سيد حسن فاطمي بى گمان حوزه هاى علميه در گذشته هماهنگ با زمان بلكه پيش تر و آشناى با دانشهاى گوناگون و گاه پايه گذار و نشر دهنده بسيارى از آنها بوده اند. فهرست آثار پيشينيان و دقت در آنها نشان مى دهد آنان وظيفه خود را به درستى و شايستگى انجام داده اند. زمانى كه جهل دنيا را فرا گرفته بوده با آن امكانات اندك ژرف ترين و پرمحتواترين آثار را پديد مى آورده اند به گونه اى كه پس از چندين قرن هنوز هم مورد مراجعه انديشه وران است و بدون مراجعه به آنها بسيارى از پژوهشهاى علمى ناتمام مى ماند.در امور مذهبى و حفظ حريم دين حساسيت بسيار داشته اند. حركتهاى ضددينى را بى پاسخ نمى گذاشته اند. تاريخ نگارش نقدها و نقضها و آثار مورد نقضى كه در دست است نشان مى دهد خيلى زود تلاشهاى ضد مذهب را خنثى مى كردند.سنجش ميان حركتهاى ضددينى و بازتاب حوزه ها نشان مى دهد در بسيارى از موارد حركت حوزويان و قيام علمى آنان بسيار گسترده تر و ماندگارتر از حركتهاى ضددينى بوده است; مثلاً جرجى زيدان در (تاريخ آداب اللغة العربية) در جمله اى كوتاه شيعه را گروهى كوچك برافتاده و داراى آثار كم ارزش مى خواند اما در برابر اين سخن (كه شايد كسى چندان به آن توجه نمى كرد) مرحوم آقابزرگ تهرانى اثر ارزشمند و ماندگار (الذريعة الى تصانيف الشيعه) را در طول 60 سال در 25 جلد مى نگارد.ييا آن گاه كه عبدالعزيز دهلوى (م:1239ق) تحفه اثناعشريه را برضد تشيع نوشت و در پهنه گسترده اى ترجمه و نشر يافت و آثار ناگوار بر جاى گذارد دانشمندان شيعى رديه هاى بسيار بر آن نگاشتند كه ما در اين فهرست بيش از بيست مورد را مى شناسانيم و پاره اى شواهد نشان مى دهد شمار نقضها بيش از اينهاست.گروهى از نويسندگان شيعى در حال تقيه نقض بر آثار مخالفان مى نوشته اند از اين روى نام شمارى از نقض نگاران و رديه نويسان در دست نيست و چه بسا نامهايى را كه به عنوان نقض نگار مى شناسيم در واقع نام مستعار باشند.گاه كتابى عليه تشيع در ميان شيعيان پنهانى نوشته مى شده و به دور از چشمها نگهدارى و نشر مى يافته; اما عالم شيعى كه خود در ميان اهل سنت مى زيسته در پنهانى و دور از چشمها ردى بر آن مى نگاشته و نه اسمى از خود مى برده است و نه نامى از كتاب مورد نقد.در بررسى رديه ها باريك انديشيها و نكته هايى در خور توجه به چشم مى خورد. به عنوان نمونه اگر كسى به نظم چيزى مى نوشت پاسخها به نظم بود. مثلاً شخصى از بغداد در انكار وجود حضرت بقيّة الله الاعظم(عج) قصيده اى به نام: قصيده بغداديه مى سرايد و براى علماى نجف مى فرستد. از حوزه علميه نجف نيز دست كم هفت ردّ بر آن به نظم نوشته مى شود. حتى ميرزا حسين نورى كه كشف الاستار عن وجه الغائب عن الابصار را به نثر مى نويسد محمد حسين آل كاشف الغطاء آن را به نظم در مى آورد.در مواردى نگارش نقد به قيمت جان عالمان دين و ردّيه نگاران تمام مى شود.با اين حال نه تنها از آن ابايى نداشتند بلكه از آن استقبال هم مى كردند. قاضى نوراللّه شوشترى به خاطر نگارش (احقاق الحق وازهاق الباطل) به شهادت مى رسد و محمد حسين مظفر با اين آرزو كه او هم به شهادت برسد همان كتابى را كه قاضى نوراللّه شوشترى نقض كرده بود بار ديگر با همان سبك به نقد مى كشد.رهبر معظم انقلاب آگاهى حوزه ها در گذشته و هماهنگى آنان با زمان را از ويژگيهاى برجسته آنان بر مى شمرد:(اشكالى كه حوزه ما ديروز آن را نداشت و امروز دارد اين است كه حوزه ديروز از دنياى زمان خود عقب نبود بلكه جلوترهم بود… هر كسى كه در زمينه هاى فقهى و كلامى بخصوص به شيعه چيزى مى گفت شيعه با قدرت و قوت به زبان علمى به او جواب مى داد و سخن تلخ رقيب و حريف معاند راه به جايى نمى برد… يك نفر پيدا مى شد حرفى را در يك كتاب خطى مى زد و يك نسخه مى نوشت و ديگرى پخش مى كرد و ديگرى مى خواند و چهار نفر در طول زمان از آن مطلع مى شدند عالم شيعه هم بر مى داشت همين كار را عيناً جواب مى داد و گاهى تندتر و سريع تر و بهتر از او اقدام مى كرد و عقب نمى ماند.)1براى روشن كردن بيان مقام معظم رهبرى مبنى بر آگاهى و همگامى حوزه هاى قديم نسبت به زمان خود بر آن شديم تا فهرستى از آثار پيشينيان را كه در برابر حركتهاى ضد اسلام و تشيّع نگارش يافته اند گرد آوريم.
لطفا منتظر باشید ...
