رجال دين در نجف و كربلا. - حفظ حوزه های علمیه نسخه متنی

رژيم پهلوى با حركت توفنده و كوبنده امام خود را در پرتگاه سقوط ديد از اين روى براى خاموش كردن اين فرياد مقدس به تبعيد امام پرداخت. به گفته اهل نظر با تبعيد ايشان ضربه هاى جبران ناپذيرى بر حوزه قم وارد شد. صدها نفر از عالمانى كه در حوزه درسى ايشان شركت مى كردند و از درياى دانش ايشان بهره مى بردند از اين سرچشمه فيض محروم شدند. آقاى حسين نورى كه در آن زمان كفايه تدريس مى كرد در حوزه درسى خود ضمن ابراز تاسف و تاثر عميق از تبعيد آن بزرگوار مى گويد:

(با تبعيد آيت اللّه خمينى و با مصائبى كه در اين چند سال اخير به اسلام و جامعه روحانيت و خصوصاً به حوزه قم وارد آمد ديگر جاى هيچ گونه عيد و شادى براى ما باقى نماند و اكنون حوزه ما مانند گلزارى مى ماند كه از طرفى آب به آن نمى رسد و از طرف ديگر بادهاى گرم و سوزان از هر سو مرتب بر آن مى وزد و گلها و غنچه هاى شاداب آن را پژمرده مى سازد…

اكنون بيش از سيصد نفر از فضلا و علمايى كه خود را مستغنى از تحصيل نمى دانند و در اين حوزه زيست مى كنند. پس از تبعيد حضرت آيت اللّه خمينى كسى نيست كه بتوانند از محضر او استفاده كنند17.)

در نامه ها و اعلاميه هايى كه از سوى
اساتيد و فضلاى قم و شهرستانها صادر شده بر حقيقت فوق تكيه شده است18.

تنها انگيزه اى كه شاگردان امام را واداشته بود كه در قم بمانند احساس لزوم حفظ حوزه هاى علميه بويژه حوزه قم در برابر توطئه هاى استعمارى رژيم شاه بود. وقتى كه امام از تركيه به نجف منتقل شد بسيارى از شاگردان ايشان در صدد برآمدند كه به نجف رخ كشند ولى آن بزرگوار با ژرف نگرى و دورانديشى بهنگام زنگ خطر را به صدا در آوردند و با تكيه بر موقعيت حساس حوزه قم و توطئه هاى دراز مدّت استعمارگران و دست نشاندگان آنان براى از بين بردن و فروپاشاندن آن از مهاجرت شاگردان خود به نجف جلو گرفتند و اعلام داشتند در نخستين فرصتى كه اجازه ورود به ايران را داشته باشم به خواست خداوند در ميان شما خواهم بود19.

تلاش استعمار عليه حوزه نجف

يكى از حوزه هاى پررونق و مقاوم در برابر استعمارگران حوزه نجف بود. حوزه نجف مركز مهم فقاهت و اجتهاد و مهد تربيت مجتهدان و عالمان دينى به شمار مى آمد.

از آن هنگام كه استعمارگران به عراق يورش آوردند و حوزه نجف و عالمان دينى را رو در روى خود ديدند و به نقش مهم اين نهاد مقدس پى بردند طرح فروپاشاندن آن را ريختند. طرحهاى گوناگون ريختند و اجرا كردند ولى هر كدام به گونه اى به بن بست مى رسيد. توطئه ها عليه حوزه نجف شكل مى گرفت و اجرا مى شد تا آن كه حزب بعث حاكميت يافت. با حاكميّت حزب بعث هجوم به حوزه نجف ابعاد گسترده اى يافت.

حزب بعث در يك گردهمايى باحضور ميشل عفلق براى مبارزه با حوزه هاى علميه تصميمات زير را اتخاذ كرد:

1 . حمله عليه رجال دين و بازداشت هر چه بيشتر آنان ادامه يابد و به جاسوسى براى ايران به جاى اسرائيل متهم گردند. براى اين منظور برنامه هاى زير انجام گرفت:

الف . بازداشت بيش از دويست تن از

رجال دين در نجف و كربلا.

ب . واداشتن برخى از سياسيّون به اقرار و اعتراف عليه رجال دين و متهم كردن آنان به جاسوسى.

2 . رخنه در صفوف رجال دين و ايجاد كشمكش ميان آنان و كوبيدن گروهى از آنان به وسيله گروهى ديگر.

3 . بهره ورى روحانى نمايان و تحميل آنان بر ملّت به عنوان رجال دين. اين سياست پس از انقلاب اسلامى و جنگ تحميلى شدّت بيشترى گرفت به گونه اى كه بسيارى از مساجد به وسيله حزب بعث تصرف شد و براى آنها امام جماعت حكومتى تعيين شد. شهيد صدر مردم را از نماز خواندن با آنان منع كرد و در اين زمينه اعلاميه اى صادر كرد20.

4 . ترور عالمان دينى مخالف حزب بعث و سياستهاى استعمارى در ايران لبنان هند پاكستان و افغانستان.

5 . كوتاه كردن دست رجال دين از فعاليتهاى اجتماعى و كنار گذاشتن آنان از صحنه و محدود كردن آنان به برپايى نماز جماعت و بيان مسائل شرعى21.

براساس طرح بالا بيت آقاى حكيم به جاسوسى متهم شد. يكى از طرفداران ايشان در تلويزيون ظاهر گرديد و به جاسوسى براى ملامصطفى بارزانى با همدستى سيد مهدى حكيم اعتراف كرد. اعترافى دروغين كه در زير شكنجه هاى طاقت فرسا از او گرفته بودند. در پى اين سخنان دژخيمان بعثى به منزل آقاى حكيم يورش بردند. تلفن و ارتباط بيت را با بيرون قطع كردند.

حضرت امام خمينى براى حفظ موقعيّت آقاى حكيم و در حقيقت حوزه نجف دست به كار شد. حاج آقا مصطفى را به ديدار ايشان فرستاد. حاج آقا مصطفى از سوى رژيم بعث بازداشت شد. در پى اين وقايع مردم عراق از ترس و وحشت از پيرامون آقاى حكيم پراكنده شدند و وى را تنها گذاشتند. آن بزرگوار نيز تصميم گرفت كه انزوا گزيند و از خانه بيرون نيايد. امام خمينى دريافت كه اين تصميم به نفع حكومت عراق و به ضرر حوزه نجف است; از اين روى از ايشان خواست كه ارتباط خود را با مردم قطع نكند. اين پيشنهاد تا حدودى مورد پذيرش ايشان

قرار گرفت22.