بیشترلیست موضوعات حفظ حوزه هاى علميه رجال دين در نجف و كربلا. حفظ هويت و مكانت اجتماعى چاره كار شناسايى عوامل بازدارنده مبارزه فرهنگى با ديرينه گرايى حفظ ارزشهاى حوزوى توضیحاتافزودن یادداشت جدید
دربار چاره را در آن ديد كه اين كانون شعله ور را خاموش سازد تا بتواند بر خاكستر آن تمدن بزرگ! بنا كند.براى رسيدن به اين هدف به مدرسه فيضيه حمله ور شدند به ضرب و شتم و كشتار طلاب پرداختند جوّ رعب و وحشت ايجاد كردند طلاب را به سربازى بردند هياهوى تبليغاتى عليه روحانيت به راه انداختند و… به اين هم اكتفا نكردند شمارى روحانى نما وارد جامعه كردند تا رهزن مردم شوند و مردمان را از سرچشمه ها دور كنند و به سوى سراب بكشانند.امام خمينى در برابر همه اين حركتهاى استعمارى موضع گرفت موضعى روشن و از ديگر بزرگان خواست كه براى حفظ حوزه اسلام دست به كار شوند و مردم را از عمق اين توطئه ها آگاه سازند. آن بزرگوار پس از حمله مسلحانه عوامل رژيم پهلوى به مدرسه فيضيه گفت:(كوبيدن حوزه هاى علميه و حمله مسلحانه به مدرسه فيضيه و صحن مطهر و كشتار دسته جمعى پانزده خرداد جز خدمت به صاحبان دلار چه اسمى دارد9.)امام پس از واقعه پانزده خرداد در سخنانى شورانگيز با اشاره به واقعه كربلا از مردم و روحانيون خواست كه بر جوّ ترس غلبه كنند و با الگوگيرى از امام حسين(ع) و ديگر بزرگان در راه پاسدارى از اسلام و مسلمانان براى تحمل سختيها آماده شوند تا خائنان نتوانند به هدفهاى شوم و شيطانى خود دست بيابند10.فاجعه فيضيّه آزار و اذيّت و تبعيد عالمان و طلاب ايجاد اختناق شديد حوزه قم را در آستانه فروپاشى و از هم گسستگى قرار داده بود كه امام با افشاگريهاى خود و سخنان كوبنده عليه رژيم وابسته پهلوى طلسم قدرت را شكست و ابهت شاهى را فرو ريخت و بر جوّ اختناق سياه غالب آمد; از اين روى در حوزه ها شور و هيجانى برانگيخته شد و طلاب اميدوار به آينده و با اعتماد به نفس و افتخار از راهى كه در پيش گرفته اند حوزه را پررونق نگهداشتند و حتى كسانى كه از ترس لباس روحانيت از تن به درآورده بودند دوباره آن را بر تن كردند11.طلاب جوان پيرو امام با امكانات محدودى كه داشتند اعلاميه هاى امام را در سطح گسترده اى پخش مى كردند و مردم را از حركتهاى ضداسلامى رژيم آگاه مى كردند و امام و هدفهاى وى را به آنان مى شناساندند.امام خمينى در اين برهه حساس حوزه نجف را به دفاع از حركت حوزه قم فرا خواند12.بزرگان نجف با اعلاميه هايى با حوزه قم اعلام همدردى كردند و در داخل كشور نيز حركتهايى انجام شد و اعلاميه هايى نشر يافت13.حضرت امام در برابر توطئه ديگر رژيم شاه عليه روحانيت و براى براندازى حوزه هاى علميه شجاعانه به افشاگرى پرداخت.(اين دانشگاه اسلامى كه مى خواهند درست كنند نه اين كه خيال كنند با اسلام آشتى كرده اند بلكه قضيّه قرآنى است كه در مقابل اميرالمؤمنين(ع) بر سر نيزه مى كردند…مگر مى شود با دانشگاه اسلامى اسلام را شكست داد؟مگر ما مى گذاريم كه شما دانشگاه اسلامى درست كنيد.ما آن كسى را كه در اين دانشگاه وارد شود تفسيق مى كنيم و ميان ملت از بين خواهد رفت. مگر مى توانند اسلام و علماى اسلام را تحت نظر وزارت فرهنگ قرار بدهند؟ غلط مى كند آن وزارت فرهنگى كه در امر ديانت و اسلام دخالت مى كند.مگر ما مى گذاريم كه اين مطلب بشود14.)با روشنگرى امام رژيم ناچار شد كه از اين نيرنگ دست بردارد و در انديشه جايگزينى براى آن باشد.موسسه دارالتبليغ قم در همين راستا شكل گرفت; از اين روى امام با آن مخالف بود15. هر چند برخى از عناصر وابسته به دارالتبليغ كوشيدند كه موضع گيرى امام را به مخالفت ايشان با نظم و اصلاحات در حوزه حمل كنند امّا خود آن بزرگوار در اعلاميه تاريخى خود عليه كاپيتولاسيون به اين اتّهام نيز پاسخ گفت16.