توافق گفتار با كردار; شرط اصلى تأثير گفتار - اخلاق و عرفان اسلامی (12) نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

اخلاق و عرفان اسلامی (12) - نسخه متنی

محمدتقی مصباح یزدی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

توافق گفتار با كردار; شرط اصلى تأثير گفتار

از ديگر نكاتى كه در مقام ارشاد و تعليم ديگران، به خصوص در تربيت و تبليغ مذهب صحيح، بايد بدان توجه داشته باشيم. اين است كه رفتار و گفتارمان با همديگر توافق داشته باشد.

«نور» به آرامى و ملايمت در ديان اثر مى گذارد، در حالى كه «نار» مى سوزاند و آزار دهنده است. در مقام ارشاد و هدايت ديگران، بايد مثل نور بود، نه نار. نبايد طورى حرف بزنيم كه مخاطب و شنونده اذيت شود، نبايد با تندى و خشونت برخورد نماييم، بايد با ملايمت رفتار كنيم تا حرف حق در شنونده اثر كند. امام صادق(ع) در ادامه حديث مى فرمايند: «كانوا دُعاتا اِلينا باَعمالِهم و مَجهودِ طاقتهم»; آنان (نه با زبان تنها)، بلكه با اعمالشان و نهايت توانشان مردم را به سوى ما دعوت مى كنند.

همان گونه كه اشاره شد، گاهى رفتار يك شخص موجب مى شود كه ديگران به او متمايل شوند و بدون اين كه بر سخن خود استدلال محكمى ارائه كند گفتارش مؤثر واقع مى شود. بنابراين، در مقام ارشاد و نصيحت، تأثير عمل كم تر از گفتار نيست. به همين دليل، مى فرمايد: خدا رحمت كند گروهى را كه تمام توان خود را صرف هدايت مردم كردند.

بايد توجه داشته باشيم كه وظيفه ما فقط عمل فردى به دستورات اسلام نيست; يكى از بزرگ ترين وظايف ما هدايت ديگران است، چه روحانى باشيم ـ كه رسماً اين مسؤوليت را پذيرفته ايم ـ و چه غير روحانى. هر كس بايد به قدر توان خود، ديگران را هدايت كند.




  • اگر بينى كه نابينا و چاه است
    اگر خاموش بنشينى گناه است



  • اگر خاموش بنشينى گناه است
    اگر خاموش بنشينى گناه است



وقتى مى بينيم ديگران گمراه مى شوند، بايد دست آن ها را بگيريم و راهنماييشان كنيم. اما اين راهنمايى وقتى مؤثر واقع مى شود كه رفتار ما با گفتارمان همراه باشد. گاهى حتى اگر رفتار ما درست باشد، به گفتار هم نيازى نيست، به شرط آن كه هدايت را وظيفه خود بدانيم و مراقب رفتار و گفتارمان باشيم. بايد توجه كنيم كه ما مى توانيم براى همسر، فرزند، دوستان و نزديكانمان الگو باشيم. ولى امام(ع) در بخش ديگرى از سخنانشان به صورت تلويحى، از كسانى كه مى خواهند مردم را به سوى ائمّه اطهار(ع) هدايت كنند اما كارشان نتيجه منفى دارد، نكوهش مى كنند: «ليسَ كَمن يُذيغ اَسرارَنا»; نه مانند كسانى كه اسرار ما را فاش مى كنند. چنين كسانى به جاى اين كه به شيوه اى صحيح، مردم را به راه درست رهنون شوند، با افشاى اسرار اهل بيت(ع)، از هدايت آن ها جلوگيرى مى نمايند. بنابراين، بايد مراقب باشيم و بكوشيم كه رفتارمان در ديگران اثر مطلوب داشته باشد، نه اثر نامطلوب. ادامه دارد.


1- محمدباقر مجلسى، بحارالانوار، ج 78، ص 279، روايت 1، باب 24

2- همان، ج 2، ص 190، روايت 25، باب 26

3- همان، ج 21، ص 81، روايت 6، باب 25

4- سعدى، گلستان

/ 5