تازه های فقه، حقوق، اصول و رجال نسخه متنی

حسن بن ابى طالب يوسفى آبى, تحقيق: شيخ على پناه اشتهاردى و حسين يزدى, قم, دفترنشر اسلامى, چاپ سوم, 1417هـ.ق, 2 جلد.

كتاب ارزنده (المختصر النافع) از جمله آثارى است كه از دير باز مورد توجه فقيهان و انديشه وران اسلامى بوده و تاكنون دهها شرح بر آن نگاشته شده است.

نخستين شرحى كه بر اين اثر نگاشته شده, شرح شاگرد محقق حلّى, شيخ حسن بن ابى طالب, به نام (كشف الرموز) است.

(كشف الرموز) و متن (المختصر النافع) توسط دو تن از فاضلان برجسته حوزه علميه با استفاده از چندين نسخه دستنوشته و چاپى, تحقيق و تصحيح شده و با پاورقيهاى سودمند به چاپ رسيده است.

در اين نسخه, از (كشف الرموز) متن (المختصر النافع) در بالاى صفحه ها و شرح عبارتها, در پايين صفحه, چاپ شده است.

مصباح الفقاهه فى المعاملات

محمد على توحيدى تبريزى, قم, مؤسسه انصاريان, چاپ چهارم, 1417, 7 جلد.

آقاى محمد على توحيدى, از شاگردان برجسته آيت اللّه خويى, تقريرات درس استاد را, با عنوان (مصباح الفقاهه) پس از ديدن استاد به زيور چاپ آراسته است.

اين اثر, تنها تقريرات درس استاد نيست, بلكه در كنار آن وهمراه آن, مقرر پژوهش ارزنده و مفيد و كارگشاى خود را نيز عرضه مى دارد و فايده رسانى اثر را, چند برابر مى كند.

او, در بسيارى موارد, روايات را به گونه كامل, با آدرس در پاورقى مى آورد, واژگان دشوار روايات, يا مكاسب را (كه متن درس آيت اللّه خويى بوده) شرح مى دهد و بسيار پيش مى آيد كه ضعف روايات و علت ضعف آنها را در پاورقى مى نماياند و….

نگارش اين اثر ارزش مند, در سال 1377 هـ.ق.به پايان رسيده است.

مسائل من الفقه الاستدلالى

حسين مؤيّد, دفتر نويسنده, چاپ اول, ج1, 1415هـ.ق و ج2 1417هـ.ق.

نويسنده در دو جلد, چند فرع فقهى پراكنده را كه بيش تر مورد نياز بوده مورد بررسى قرارداده كه پاره اى از آنها از مسائل نوپيدايند. درحقيقت, مى توان اين دو اثر را مجموعه مقالات فقهى ـ استدلالى دانست.

در جلد نخست, مقوله زير مطرح و بررسى شده است:

تلقيح مصنوعى, مجسمه سازى, قهر ميان دو نفر, مصرف مجهول المالك, حكم ازدواج با دختر خاله در صورتى كه در كودكى با مادر دختر آميزش كرده است, بلاد كبيره, حكم طواف پشت مقام, حكم صروره از جهت حلق و تقصير, سايه گرفتن محرم, كسى كه توانايى ذبح قربانى در منى را ندارد, حكم پرتاب سنگ بر مقدارى از جمره ها كه سپس ها, بيش از بناى پيشين ساخته شده است.

در جلد دوم مقوله هاى زير بررسى شده است:

تشريح, حكم تصدّى امور از سوى حاكمان ظالم, همكارى با ظالم, سنّ بلوغ دختران, حكم لهو, حكم غنا در اسلام, گرفتن مزد بر انجام واجبات, تراشيدن ريش, حكم به نزاع انداختن گاوها (براى مسابقه).

مسائل الناصريات

سيد مرتضى, تحقيق, مركز البحوث و الدراسات العلمية, ناشر: رابطة الثقافة والعلاقات الاسلاميّة, 1417.

(مسائل ناصريات), درواقع شرح (فقه الناصر) نگاشته جدّ سيد مرتضى است و 207 مسأله را در بر دارد كه از (فقه الناصر) برگزيده شده است.

اكنون پاره اى از ويژگيهاى اين اثر:

1 . يادكرد ديدگاههايى از مذاهب فقهى كه در غير اين كتاب ديده نمى شود.

2 . يادآورى دليل مسائلى كه در (فقه الناصر) ياد شده است.

3 . ردّ نسبت پاره اى از ديدگاهها, به شمارى از فقيهان كه اين, نشانه آگاهى سيد مرتضى از ديدگاه ديگران و انصاف و تقواى علمى اوست. درمسأله 13 مى نويسد:

(من حكى عن الشافعى أنّه ليس بنجس فقد وهم عليه.)

4 . نگهداشت ادب, نسبت به ديگران.

به تازگى اين اثر ارزش مند با استفاده از چهار نسخه دستنوشته و يك نسخه چاپ سنگى تصحيح و به فقه پژوهان عرضه شده است.

در پاورقى, مأخذ اقوال, آيات و روايات ياد شده و در پايان 5 فهرست زير آمده است:

آيات, احاديث, تراجم, مصادر تحقيق ومحتويات.

كتاب مسائل الناصريات, در بردارنده بابهاى زير است:

طهارت, صلوة, زكات, صوم, حج, نكاح, طلاق, بيوع, شفعه, رهن, غصب, ديات, ايمان, فرائض, قضاء و مسائل متفرقه.

المعلّقات على العروة الوثقى

محمد على گرامى قمى, قم, چاپ اول, جلد اول و دوم 1415, جلد سوم, 1417ق.

متن كامل (عروة الوثقى) بالاى صفحه ياد شده و شارح هر جا نياز به توضيح ديده است, بخشى از متن را در پايين صفحه يادآور شده, سپس به دليل حكم و يا ردّ آن پرداخته و ديدگاه خود را بيان داشته است.

درجلد اول مسائل مربوط به تقليد و طهارت, بحث شده و كتاب صلات تا قسمتى از بحث ستر و ساتر آورده شده است.

درجلد دوم, به خاطراهميت بحث لباس مصلّى و ستر و ساتر, به شرح حاشيه زده (120 صفحه) كه بيش تر آنها تقريرات درس مرحوم آيت الله داماد است. پس از پايان اين بخش, بحث مكان مصلّى, شروع و تا پايان نماز قضاى ولى,ادامه مى يابد.

در جلد سوّم, بحث نماز جماعت دنبال مى شود و در ادامه, كتابهاى صوم, اعتكاف, زكات و خمس مورد بررسى قرار مى گيرند.

مختلف الشيعة فى احكام الشريعة, ج9

علامه حلى (648 ـ 726هـ.ق.), مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى, قم, انتشارات دفتر تبليغات اسلامى, چاپ اول, 1376.

در جلد نهم, مقوله هايى چون: ارث, حدود, قصاص و ديات, پس از تحقيق و تصحيح به چاپ رسيده است.

جلدهاى ديگر آن, پيش چاپ و در دسترس فقيهان و پژوهشگران قرار گرفته است.

6 منهج الفقه الاسلامى

سيد هاشم موسوى, رابطه الثقافة والعلاقات الاسلامية, 1417ق.

اين اثر, براى تدريس درمدارس, در دو كتاب, نگاشته شده است:

كتاب نخست, احكام عبادات, تعريف فقه, مصادر احكام, اجتهاد, تقليد و مذاهب اسلامى را در بردارد.

كتاب دوم فقه معاملات را در بر دارد.

اين اثر كه اكنون در دسترس قرار دارد كتاب اوّل است. هر بخش از كتاب, براى تدريس در يك جلسه تدوين شده و در پايان هر بخش, زير عنوان (المناقشة) پرسشها و تمرينهايى به چاپ رسيده است.

مسائل من الاجتهاد والتقليد