اصول الاستنباط - تازه های فقه، حقوق، اصول و رجال نسخه متنی

اصول الاستنباط

سيد على نقى حيدرى, بيروت, دار السيرة, چاپ اول, 1418.

مرحوم آيت اللّه خويى اين اثر را اين گونه مى ستايد:

(وجدته كتاباً بديعاً فى بابه, سلساً فى اسلوبه, جميل البيان, حسن الترتيب, قوى الحجّة, لم يوجزه الى حد يخل بالمقصود ولم يفصله بما يوجب الملل للمطالع والقارئ. وان فى مقدمة الكتاب إلماعاً الى تاريخ الفقه و اصوله لابد من معرفته لكلّ من اراد درس الكتاب او مطالعته.

والكتاب هذا بحسن ترتيبه الرائق, وبيانه الفائق, لجدير بالطبع ونشر نسخه ليستفيد منه طلاب الوصول الى مرتبة الاستنباط.)

الاستصحاب

امام خمينى, تحقيق و نشر: مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى, چاپ اول, 1375.

آنچه در اين اثر, بيش تر نمود دارد, اين است كه: نويسنده بزرگوار و والا مقدار, در مباحث, دقت عقلى و عرفى را به كار مى برد و از هر كدام, در جاى مناسب خود بهره مى برد و بر اين اساس, نظر بسيارى از اصوليان پيشين را به نقد مى كشد.

اين اثر ارزش مند, به تازگى به همت مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى, پس از مقابله نسخه چاپى با نسخه دستنوشته حضرت امام, با ويژگيهاى زير به چاپ رسيده است:

1. پاراگراف بندى و به كارگيرى نشانه هاى سجاوندى.

2 . استخراج آيات و روايات و ديدگاهها.

3 . شناساندن اعلام و راويانى كه در متن نام برده شده اند.

4 . تهيه فهرستهاى راه گشا: آيات, احاديث, اسماء انبياء و ائمه(ع), اعلام, كتابها, مصادر تحقيق و موضوعها.

البداية فى توضيح الكفاية

على عارفى پشى, تهران, نشر نيايش, چاپ اول, 1375.

كفاية الاصول, از ديرباز از كتابهاى پرمايه و ژرفِ درسى حوزه هاى علميه است و بسيار مورد توجه عالمان و محققان و باريك انديشان, از اين روى, شرحها بر آن بسيار نگاشته اند و تلاش ورزيده اند فهم آن را براى خوانندگان و مطالعه كنندگان, چه استاد و چه شاگرد آسان سازند.

آقاى على عارفى با همين هدف, به شرح آن پرداخته و تلاش ورزيده, با مثالهاى مناسب, عبارتهاى دشوار فهم را شرح كند و فهم آنها را آسان سازد.

جلد نخست, از آغاز كفايه, تا پايان بحث مقدمه حرام و مكروه را در بردارد.

تنقيح الاصول, ج1

حسين تقوى اشتهاردى, تقريرات درس حضرت امام خمينى, مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى, چاپ اول, 1376.

آثار فقهى و اصولى حضرت امام را مى توان به دو بخش تقسيم كرد:

1. آثارى كه حضرت امام خود نگاشته, مانند: انوار الهداية, مناهج الوصول الى علم الاصول, كتاب الطهارة, كتاب الخلل فى الصلاة, المكاسب المحرّمة و…

2 . تقريرات درس حضرت امام كه توسط شاگردان ايشان, نگارش شده از جمله: حضرات آيات: فاضل لنكرانى, جعفر سبحانى, محمد واعظ زاده, محمد مؤمن, سيد محمد حسن مرتضوى لنگرودى و….

كتاب تنقيح الاصول يك دوره كامل علم اصول است كه حضرت امام در قم, تدريس كرده و آقاى حسين تقوى اشتهاردى, از شاگردان امام, تقرير و اكنون مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى, به گونه اى زيبا و چشم نواز, در دسترس انديشه وران قرار داده است.

التقدير والتحبير

محمد بن محمد حلبى حنفى معروف به ابن امير الحاجّ (825 ـ 879 هـ.ق.), بيروت, دارالفكر, چاپ اول, 1417, 3 جلد.

ابن همام (م: 861هـ.ق.) اثرمختصرى نگاشته به نام: (التحرير فى اصول الفقه) كه خلاصه بودن بيش از اندازه آن, سبب مى شود كه پاره اى از عبارتهاى اين اثر, براى خوانندگان,نامفهوم باشد; از اين روى شاگرد وى, ابن امير الحاج, به شرح مزجى آن همت مى گمارد و آن را (التقرير و التحبير) نام مى نهد.

به نوشته ابن اميرالحاج, ابن همّام, مباحثى از دانش اصول را در اين اثر آورده كه بسيارى از نويسندگان دانش اصول در بين عامه بدانها نپرداخته اند.

ابن همّام, اين اثررا براساس دو مذهب: حنفى و شافعى, نگاشته است.

التعادل والترجيح

امام خمينى, تحقيق و نشر: موسّسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى, چاپ اول, 1375.

بحث (التعادل والترجيح) پيش از اين, در جلد دوّم كتاب (رسائل) امام, با حاشيه شيخ مجتبى تهرانى با عنوان: (رسالة فى التعادل و الترجيح) در سال 1385هـ.ق. به چاپ رسيده بود.

ليكن به تازگى مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى اين اثر را با تحقيق جديد و ويژگيهاى زير, به چاپ رسانده و در دسترس اهل فن قرارداده است:

1 . مقابله نسخه چاپى با نسخه دستنوشته و اصلاح اشتباههايى كه در نسخه چاپى پديد آمده بود.

2 . به كارگيرى نشانه سجاوندى و پاراگراف بندى مطالب.

3 . قرار دادن عنوانهايى كه حضرت امام, در حاشيه نسخه دستنوشته نگاشته بوده, در محل مناسب آنها.

4 . روشن ساختن مصادر آيات, روايات و ديدگاههاى علما.

5 . شرح حال علما و راويانى كه در متن كتاب ياد شده است.

6 . گاه در متن از شخصى به روشنى نام برده نشده; اما در پاورقى روشن شده, در مثل در متن امام مى نويسد:

استاد ما چنين گفت و در پاورقى, استاد شناسانده شده است.

7 . تهيه فهرستهاى: آيات, روايات, اسماء معصومان(ع), اعلام, اماكن و بلدان و بقاع, كتابها, مصادر تحقيق و موضوعها.

نگارش (التعادل و الترجيح) در سال 1370 هـ.ق. پايان پذيرفته است.

دروس فى الرسائل

محمدى باميانى, قم, دار المصطفى لاحياء التراث, 1417, 6 جلد.

اگر چه كتاب ارزش مند (فرائد الاصول) معروف به (رسائل) ويژگيهاى كتاب درسى را ندارد, ليكن از ديرباز در حوزه هاى علميه تدريس مى شود و تاكنون شرحهاى بسيارى بر آن نگاشته شده است.

شيخ محمدى باميانى, از اساتيد حوزه علميه دمشق, بيش از ده بار رسائل را تدريس كرده و در هنگام تدريس شرحى بر آن نگاشته كه به تازگى با عنوان (دروس فى الرسائل) در شش جلد به چاپ رسيده است.

متن رسائل در بالاى صفحه و شرح عبارتهاى دشوار در پايين صفحه آمده و در پاورقى, به آدرس آيات و روايات اشاره شده است.

رسالة فى الترتّب

محمد حسين عاملى, بيروت, دارالصفوة, چاپ دوم, 1417.

از جمله مباحث مورد اختلاف در بين اصوليان مسأله (ترتّب) است كه ثمره ها و نتيجه هاى فقهى بسيار بر آن بار است.

اين اثر, تقريرات درس خارج آيت اللّه سبحانى است كه در سال 1416 هـ.ق نگاشته شده است.

العدّة فى اصول الفقه