فمينينست و جايگاه زن در اسلام
نويسنده: سيد محمد شفيعيپيش گفتار
پيش از فتح مكه ابوسفيان كه پيمان نامه حديبيه را نقض كرده بود به مدينه آمد تا مسأله را به نفع خود حل و فصل كند و از اين رو به ديدار بزرگان مدينه رفت تا امان نامه دريافت كند و از رسول خدا صلي الله عليه و آله وسلم وعده ديدار گيرد، اين كار عملي نشد. راوي مي گويد: «فالتجأ الي فاطمه عليها السلام فلم ينفعه» به ديدار فاطمه عليها السلام شتافت ولي مقصود وي حاصل نگشت.1 از اين فراز از تاريخ به دست مي آيد كه فاطمه عليها السلام در امور اجتماعي و سياسي، دخالت داشت، از اين رو ابوسفيان به او مراجعه كرد ولي آن حضرت وساطت او را قبول نكرد.در سال فتح مكه، حارث بن هشام به ام هاني دختر ابوطالب پناهنده شد و او، وي را امان داد. اميرالمؤمنين عليه السلام به خانه وي داخل شده خواست او را مجازات كند. او هاني شمشير او را گرفت و رها نمي كرد پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم وارد شد و چون ام هاني را غضبناك ديد فرمود: لا تعضبي عليّا فان اللّه يغضب لغضبهو سپس فرمود: به هر كس كه تو امان بدهي ما را قبول است و سپس تبسم كرده و فرمود: اگر ابوطالب يك جهان فرزند داشت همه، در شجاعت، بي نظير بودند.2ابن اثير در النهاية در بحث «لمم» درباره استيضاح ابوبكر توسط فاطمه زهرا عليها السلام مي نويسد:و خرجت في لمّة من نسائها يتوطئي زيلها علي ابي بكر فعاتبته. با هيئتي از زنان بني هاشم در حجاب اكمل به مجلس ابوبكر وارد شد و او را استيضاح كرد. از اين چند گزارش كه در منابع معتبر اهل سنت آمده و ما نيز آن را قبول داريم به دست مي آيد:الف: زنان شايسته در مهمترين كارهاي سياسي اجماعي كشور حق رأي دارند.ب: پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم به ديدگاه زنان توجه داشت و اگر آنان به كسي امان مي دادند قبول مي فرمود.ج: به رغم آن كه در جهان دمكراسي، توجه به حق نظر و رأي زن سابقه چنداني ندارد مردم رأي زن را از آغاز پيدايش اين دين، محترم شمرده است.جواز حضور در جامعه و حرمت فسادانگيزي
در منطقه سبع مساجد، در مدينه، منطقه اي كه جنگ احزاب در آن معروف شده است پايين تر از مسجد علي عليه السلام مسجد فاطمه عليها السلام است اين مساجد جايگاه عبادت حاضران در آن ميدان و سنگرداران جنگ خندق بود. و گواهي تاريخ براي حضور زن در اجتماع از ديدگاه اسلام است.بنابراين، رسول خدا صلي الله عليه و آله وسلم حضور زن در صحنه اجتماعي، سياسي را نكوهش كرده است و فقط از حضوري كه تحريكات و تمايلات نفساني ديگران را در پي دارد، نهي فرموده است.پس از احداث مسجدالنبي، مردان در داخل به امامت پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم و زنان در خارج آن به امامت يكي از صحابه، نماز جماعت را برپا مي كردند.عبداللّه بن عمر نقل مي كند كه رسول خدا صلي الله عليه و آله وسلم فرمود: لا تمنعوا نسائكم المساجد و بيوتهن خيرلهن.3و نيز مي گويد: رسول خدا صلي الله عليه و آله وسلم در باب ولا يبدين زيتهن الا لبعولتهن. فرمود: لا خلخال ولا شنف ولا قرط ولا قلادهو در باره: الا ما ظهر منها. قال: الثياب4 حضرت درباره آيه زنان زينت خود را جز براي شوهرشان، آشكار نسازند.فرمود: مراد از زينت عبارت است از: خلخال، دستبند، گوشواره، گردن بند و... آشكار نسازند مگر آنچه كه در عرف زندگي مؤمنات، به طور معمولي آشكار مي باشد. كه از آن جمله است لباس روئين.ابوموسي اشعري مي گويد: رسول خدا صلي الله عليه و آله وسلم مي فرمود: ايّما امرئة استعطرت فمرت علي قوم ليجدوا ريحها فهي زاينة.5هر زني، به منظور جلب نظر نامحرمان، خود را معطر مي سازد و قدم از خانه بيرون نهد تا ديگران را جلب كند او اهل فحشا است.دقت در احاديث فوق، بيانگر اين حقيقت است كه حضور مخرّب، ممنوع است نه حضور سازنده و هدفمند.در روزگاري كه پدر، از داشتن دختر ناخشنود بود رسول خدا صلي الله عليه و آله وسلم مي فرمود:البنات حسنات6 دختران در خانه پدران، حسنه الهي اند.در جامعه اي كه براي زنان چندان ارج و بهايي نبودند پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله وسلم مي فرمود:زن، بوي خوش و نماز، در مكتب من محبوب اند.7پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله وسلم در سفرها حتي برخي از جنگ ها بعضي از زنان را كه توانايي كاري در راستاي خدمت به پيشرفت عمليات جهاد را داشتند، همراه خويش مي برده است. در جنگ اُحُد، نُسَبيه در برابر ديدگان پيامبر صلي الله عليه و آله وسلم شمشير به دست گرفت و مقاتله كرد و آن حضرت در حق او فرموده: لمقام نسيبه بنت كعب افضل من مقام فلان و فلان.8