بهترين سياستها و بهترين سياستمدارها - اخلاق و سیاست نسخه متنی

بهترين سياستها و بهترين سياستمدارها

علي عليه السلام بهترين سياستها را «عدالت» معرفي كرده و فرموده است:

«خيرالسياسات العدل»1. «بهترين سياستها، عدالت است».

و در جاي ديگر حسن و زيبائي سياست را «عدالت و عفو» دانسته و فرموده است:«جمال السياسةِ العدل في الامرة و العفو مع القدرة»2.«زيبائي و حسن سياست عدالت كردن در حكومت و عفو و گذشت با قدرت است».

امام عليه السلام سياستي را كه از عدل ناشي مي شود، در سه چيز مي داند و مي فرمايد:

«سياسة العدل ثلاثة: لين في حزم، و استقصاء في عدل و افضال في قصد»3.

1 - نرمي كردن و درشتي ننمودن با مردم است.

2 - در دادگري و احقاق حقوق مردم كار را به نهايت رسانيدن.

3 - احسان كند با مردم در ميانه روي كه به اسراف نرسد».

همچنين رفق و مدارا و بردباري در عالم سياست آنچنان لازم و ضروري است كه امام عليه السلام از آن به عنوان «سَرْ» تعبير آورده است: «رأس السياسة استعمال الرفق»4 «سر و عنوان سياست مدارا كردن است».

در جاي ديگر مي فرمايد: «الحِلم رأس السياسة»5.

امام عليه السلام نيكوئي تدبير و دوري از اسراف را از نيكوئي سياست مي داند، آنجا كه مي فرمايد: «حسن التدبير و تجنب التبذير من حسن السياسة»6 «نيكوئي و تدبير دوري گزيدن از اسراف؛ از نيكوئي سياست است».

و نيكوئي سياست پايندگي رياست را تضمين مي كند چنان كه مي فرمايد: «حسن السياسة قوام الرعيّة»7. «نيكوئي سياست برپاي دارنده رعيت است». يعني اگر سياست حاكمي نيكو باشد، رعيت را از تفرّق و پراكندگي باز مي دارد در نتيجه رياستش پاينده مي گردد.«من حسنت سياسته دامت رياسته»8.

و نيز فرموده: «فضيلة الرياسة حسن السياسة»9.«فضيلت و افزوني مرتبه رياست در نيكوئي سياست است» همچنانكه آفت رهبران و حاكمان نيز ضعف و سستي «سياست» مي باشد. «آفة الزعماء ضعف السياسة»10.

اميرمؤمنان علي عليه السلام در پايان، اطاعت آن حاكمي را واجب مي داند كه داراي حسن سياست باشد و مي فرمايد: «من حسنت سياسته وجبت طاعته»11.«هركه سياست او نيكو باشد، اطاعت و فرمانبرداري او واجب مي شود».

از نظر اسلام سياست بر دو نوع است:

1 - سياستي كه براساس حق و عدالت پي ريزي شده باشد.

2 - سياستي كه بر پايه ظلم و ستم بنا شده و وسيله اغفال و فريب و اسباب اختلاف انداختن و حكومت كردن براي بهره كشي از انسانهاست.

اسلام نوع دوم را سياست فاسد و غلط مي داند و از بدو ظهور، با اين نوع سياست به مبارزه پرداخته است و طرفداران چنين سياستي در جهان سياستمداران ضد بشر هستند كه به خاطر سود شخصي و منافع حزب و گروهشان، دست اندركار عقب مانده نگهداشتن و بهره كشي هاي رنگارنگ از مردم و ملتها مي باشند.

از نظر اسلام، سياست صحيح، سياست به معني اول است و آن، در متن اسلام قرار دارد و از هر لحاظ مورد تأييد اسلام مي باشد و اين كه پيامبر گرامي اسلام صلي الله عليه و آله و ائمه هُدي عليهم السلام در منابع ديني «سياستمدار» معرفي شده اند، سياست به اين معني است.

«كُميت» شاعر معروف اهل بيت عليهم السلام درباره «سياست ائمه» چنين مي گويد: