شرايط كسانى كه مستحق زكاتند - توضیح المسائل نسخه متنی

شده و زكات گرفته بعد از آن كه به وطنش رسيد، اگر چيزى از زكات زياد آمده باشد، بايد آن را به حاكم شرع بدهد و بگويد آن چيز زكات است.

شرايط كسانى كه مستحق زكاتند

مسأله 1971 - كسى كه زكات مى گيرد بايد شيعه دوازده امامى باشد و اگر شيعه بودن كسى ثابت شود و به او زكات بدهد، وبعد معلوم شود شيعه نبوده، بايد دوباره زكات بدهد.

مسأله 1972 - اگر طفل يا ديوانه‌اى از شيعه فقير باشد، انسان مى تواند به ولى او زكات بدهد، به قصد اين كه آنچه را مى دهد ملك طفل يا ديوانه باشد.

مسأله 1973 - اگر به ولى طفل و ديوانه دسترسى ندارد، مى تواند خودش يا به وسيله يك نفر امين زكات را به مصرف طفل يا ديوانه برساند و بايد موقعى كه زكات به مصرف آنان مى رسد نيت زكات كنند.

مسأله 1974 - به فقيرى كه گدائى مى كند، مى شود زكات داد، ولى به كسى كه زكات را در معصيت مصرف مى كند نمى شود زكات داد.

مسأله 1975 - به كسى كه معصيت كبيره را به جا مى آورد، مى شود زكات داد ولى احتياط مستحب است كه به او زكات ندهند.

مسأله 1976 - به كسى كه بدهكار است و نمى تواند بدهى خود را بدهد اگر چه مخارج او بر انسان واجب باشد، مى شود زكات داد.

مسأله 1977 - انسان نمى تواند مخارج كسانى را كه مثل اولاد، خرجشان بر او واجب است از زكات بدهد، ولى ديگران مى توانند به آنان زكات بدهند. [ 351 ]

مسأله 1978 - اگر انسان زكات به پسرش بدهد كه خرج زن ونوكر وكلفت خود نمايد اشكال ندارد.

مسأله 1979 - اگر پسر به كتابهاى علمى دينى احتياج داشته باشد پدر مى تواند براى خريدن آنها به او زكات بدهد.

مسأله 1980 - پدر مى تواند به پسرش زكات بدهد كه براى خود زن بگيرد پسر هم مى تواند براى آن كه پدرش زن بگيرد زكات خود را به او بدهد.

مسأله 1981 - به زنى كه شوهرش مخارج او را مى دهد، يا خرجى نمى دهد، ولى زن مى تواند او را به دادن خرجى مجبور كند، نمى شود زكات داد.

مسأله 1982 - زنى كه صيغه شده اگر فقير باشد، شوهرش و ديگران مى توانند به او زكات بدهند.

ولى اگر شوهرش در ضمن عقد شرط كند كه مخارج او را بدهد، يا به جهت ديگرى دادن مخارجش بر او واجب باشد، در صورتى كه بتواند مخارج آن زن را بدهد نمى شود به آن زن زكات داد.

مسأله 1983 - زن مى تواند به شوهر فقير خود زكات بدهد، اگر چه شوهر زكات را صرف مخارج خود آن زن نمايد.

مسأله 1984 - سيد نمى تواند از غير سيد زكات بگيرد، ولى اگر خمس وساير وجوهات كفايت مخارج او را نكند واز گرفتن زكات ناچار باشد، مى تواند از غير سيد زكات بگيرد.

ولى احتياط واجب آن است كه اگر ممكن باشد فقط به مقدارى كه براى مخارج روزانه‌اش ناچار است بگيرد.

مسأله 1985 - به كسى كه معلوم نيست سيد است يا نه، مى شود زكات داد.

نيت زكات

مسأله 1986 - انسان بايد زكات را به قصد قربت يعنى براى انجام فرمان خداوند عالم بدهد واحتياط واجب است در نيت معين كند كه آنچه را مى دهد [ 352 ] زكات مال است، يا زكات فطره.

ولى اگر مثلا زكات گندم و جو بر او واجب باشد، لازم نيست معين كند چيزى را كه مى دهد زكات گندم است يا زكات جو.

مسأله 1987 - كسى كه زكات چند مال بر او واجب شده، اگر مقدارى زكات بدهد و نيت هيچ كدام آنها را نكند، مانع ندارد و بعدا مى تواند، هر كدام را كه بخواهد معين كند و اگر نيت همه آنها را نموده است به همه آنها قسمت مى شود پس كسى كه زكات چهل گوسفند وزكات پانزده مثقال طلا بر او واجب است، اگر مثلا يك گوسفند از بابت زكات بدهد و نيت هيچ كدام آنها را نكند، مى تواند زكات گوسفند حساب كند، ويا زكات طلا و اگر هر دو را نيت كرده بر هر دو تقسيم مى شود.

مسأله 1988 - اگر كسى را وكيل كند كه زكات مال او را بدهد وكيل بايد وقتى كه زكات را به فقير مى دهد، از طرف مالك نيت زكات كند واحتياط است كه مالك هم وقتى زكات را به وكيل مى دهد به نيت زكات بدهد.

مسأله 1989 - اگر مالك يا وكيل او بدون قصد قربت زكات را به فقير بدهد و پيش‌از آن كه آن مال از بين برود، خود مالك نيت زكات كند، زكات حساب مى شود.

مسائل متفرقه زكات

مسأله 1990 - موقعى كه گندم و جو را از كاه جدا مى كند وموقع خشك شدن خرما وانگور، انسان بايد زكات را از مال خود جدا كند.

و زكات طلا و نقره وگاو و گوسفند و شتر را بعد از تمام شدن يازده ماه و داخل شدن در ماه دوازدهم بايد از مال خود جدا نمايد.

مسأله 1991 - بعد از جدا كردن زكات لازم نيست فورا آن را به مستحق بدهد ولى اگر به كسى كه مى شود زكات داد دسترسى دارد احتياط مستحب آن است [ 353 ] كه دادن زكات را تأخير نيندازد ولى اگر منتظر فقير معينى باشد، يا بخواهد به فقيرى بدهد كه از جهتى برترى دارد، مى تواند زكات را به انتظار او ولو تا چند ماه نگهدارد.

مسأله 1992 - كسى كه مى تواند زكات را به مستحق برساند اگر ندهد و بواسطه