عدول
از مجتهدي به مجتهد ديگر

باشد كه موجب علم به اجتهاد يا اعلميّت آن فرد باشد.

ج : گواهى دو نفر عادلِ اهل خبره , به شرط آن كه دو نفر عالم عادل ديگر با گفتهء آنان مخالفت نكنند. ¹

1- بر مكلّف واجب است كه جهت شناختن مجتهد اعلم جستجو و تفحّص كند. ²

2- چنانچه دو يا چند مجتهد از نظر علمى با هم مساوى باشند, شخص مقلّد, مخيّر است به هر كدام از آنان كه بخواهد رجوع كند. همچنانكه مى تواند بعضى از مسائل را از يكى و بعضى ديگر را از ديگرى تقليد كند. ²

3 -اگر دو مجتهد هر يك در بخشى از احكام اعلم باشند, مثلاً يكى در احكام عبادات اعلم است و ديگرى درمعاملات , مكلّف بايد بنابر احتياط واجب در هر بخش از اعلم تقليد كند. ⁴

عدول از مجتهدي به مجتهدي ديگر

عدول از غير اعلم به اعلم , بنابر احتياط, واجب است .

عدول از مساوى به مساوى , جايز نيست , در صورتى كه به فتواى آن مجتهد عمل كرده باشد.

عدول از اعلم به غير اعلم , جايز نيست.

عدول از مجتهدى كه مدتى از او تقليد مى كرده و اكنون معلوم شده است كه اهليّت فتوى نداشته , واجب است .

عدول از مجتهدى كه يكى از شرايط مرجعيّت را از دست داده ; مثلاً ديوانه شده يا فراموشى به او دست داده , به مجتهد جامع الشرايط: واجب است .

عدول از مجتهدى كه تاكنون از او تقليد مى كرده و اكنون از دنيا رفته است به

* افرادي که صلاحيت علمي تشخيص اجتهاد و اعلميت را دارا باشند.

1 ـ تحرير الوسيله، ج 1، ص 8، م 19.

2 ـ تحرير الوسيله، ج 1، في فروع التقليد، ص 6، م 5.

3 ـ تحرير الوسيله، ج 1، ص 6، م 8.

4 ـ العروة الوثقي، ج 1، في التقليد، ص 16، م 47.