اقسام جعاله - احکام نسخه متنی

اقسام جعاله

فرق بين اجاره و جُعاله

1-اجاره , قرارداد دو طرفه (عقد) است ولى جُعاله قرارداد يك طرفه (ايقاع ) است .

2-در اجاره پس از صيغهء اجاره (قرارداد بستن ), اجير مالك اجرت است و مستأجر هم عمل او را مالك است ; مثلاً اگر مالك وسايل را براى او آماده نكرد, بايد مزد او را بپردازد. ولى در جعاله , پس از انجام عمل , يكى صاحب كار و ديگرى صاحب اجرت مى شود. ¹

اقسام جعاله

1-عام : در جعالهء عام , عامل معين نيست ; مثلاً مى گويد: هر كس كتاب مرا پيدا كرد 1تومان مى دهم .

2-خاص : در جعالهء خاص , عامل معين است ; مثلاً به شخصى مى گويد: اگر كتاب مرا پيدا كردى 1تومان مى دهم . ²

دو مسأله :

1-اگر جاعل پس از شروع كار توسط عامل , دست از جعاله بردارد, بايد مزد همان مقدار كار او را به اندازه اى كه نزد مردم ارزش دارد بپردازد. ³

2-عامل هر زمان كه بخواهد مى تواند از انجام عمل صرف نظر كند و مستحق اجرتى نيست , هر چند در اثناى آن باشد, ولى اگر كار را شروع كرده باشد و با ترك آن ضررى متوجه جاعل مى شود, واجب است آن را به پايان برساند. ⁴

1 ـ همان.

2 ـ تحرير الوسيله، ج 1، کتاب الجمعاله، ص 586.

3 ـ توضيح المسائل، م 2225.

4 ـ تحرير الوسيله، ج 1، ص 586 و توضيح المسائل، م 2226.