تاریخ عصر غیبت کبری (4) نسخه متنی

سبب دوم، اين است كه آنان از راه خبرهاى قطعى و متواتر، مى‏دانستند كه نابودى حكومت‏ستمگران جبار به دست قائم از ما است و هيچ گونه شكى نداشتند كه خودشان از جباران و ستمگران هستند. به همين جهت، بدون وقفه، براى قتل و نابودى نسل رسول الله، تلاش كردند به طمع اين كه از تولد قائم جلوگيرى كنند و يا آن كه او را به قتل برسانند، ولى خداوند، از فاش شدن امر او براى آنان جلوگيرى كرد، تا اين كه نور خود را تمام بگرداند (و حجت و ولى خود را ظاهر كند) هر چند كه مشركان كراهت داشته و ناخشنود باشند.

آن چه در اين روايت آمده است، نشان مى‏دهد كه هر كدام از دو سبب ياد شده، براى نابود كردن هر يك از امامان معصوم و پدران حضرت مهدى آل محمد عليهم السلام كافى بوده است. همين دو سبب، سرعت و دقت و گستردگى اقدامات عباسيان را براى نابودى هر سه امام ^[2] بلكه هر پنج امام ^[3] بلكه ساير امامان معصوم را به خوبى توجيه مى‏كند.

اين كه هر يك از امامان عليهم السلام خود را صاحب حق شرعى در خلافت مى‏دانستند، و هر يك از حاكمان غاصب نيز خود را ستمگر و غاصب خلافت مى‏ديدند، بسيار روشن است كه پيامدهاى روانى و اجتماعى خطرناكى مى‏تواند داشته باشد; زيرا، يك امام معصوم و صاحب حق شرعى، حتى با سكوت خود، لرزه بر اندام غاصبان حق او مى‏اندازد، و وجود او براى آنان ترس آور است و هميشه، غاصبان حق او، مرعوب او هستند، چه رسد به اين كه اگر بخواهد حق خود را مطرح كند و به مطالبه‏ى آن حق بپردازد.

گذشته از اين كه چنين احتمالى، هميشه مطرح بوده است، عملا، اهل بيت پيامبر عليهم السلام درخفا و گاهى به طور آشكار، حقانيت‏خود را تبليغ مى‏كردند و لبه‏ى تيز انتقادات خود را به سمت‏ستمگران و غاصبان نشانه مى‏رفتند. ^[4] بسيار طبيعى است كه ستمگران اموى و عباسى، نسبت‏به اين ادعاى حق از سوى اهل بيت عليهم السلام هرگز ايمن نبودند و هميشه احساس خطر مى‏كردند و مردم مسلمان نيز - خصوصا شيعيان - منتظر قيام آنان بر ضد بيدادگران و ستمگران بودند، و انتظار داشتند كه امام صادق عليه السلام با قيام خود، به آن وعده‏ها لباس تحقق بپوشاند. ^[5]
علويان نيز، پيوسته، قيام مى‏كردند و يا در حال تدارك افراد و امكانات براى قيام‏هاى خود بوده‏اند. كار آنان به جايى رسيد كه براى كسب قدرت و تشكيل حكومتى مشروع، قيام‏هاى قابل توجهى در دو قرن دوم و سوم داشته‏اند. ^[6]

امامان معصوم عليهم السلام پس از قيام خونين امام حسين عليه السلام تا عصر امام حسن عسكرى عليه السلام على رغم عدم شركت در هيچ مبارزه‏اى علنى - چه سياسى و چه نظامى - به هيچ وجه از مراقبت‏هاى دقيق و گسترده و بسيار شديد دستگاه جباران حاكم در امان نبودند، و گرفتار تبعيد و زندان و شكنجه و سپس قتل و يا مسموميت‏به دست‏حاكمان خودكامه و عمال آنان شدند. ^[7]

اين كه محل تولد و محل سكونت‏سه امام بزرگوار، محمد جواد و على النقي و حسن عسكرى عليهم السلام، مدينة‏النبي بوده است، ولى امام محمد جواد عليه السلام در بغداد به شهادت مى‏رسد و همان جا به خاك سپرده مى‏شود و امام على النقى عليه السلام و امام حسن عسكرى عليه السلام در سامرا به شهادت مى‏رسند و همان جا به خاك سپرده مى‏شوند، شاهد خوبى بر اين نكته است.

گواه درستى اين تحليل، كوتاه بودن سن اين سه امام بزرگوار، به هنگام شهادت است. با توجه به اين كه از لحاظ جسمى، آنان، سالم بودند، ولى به مرگ زودرس گرفتار مى‏شوند. حاكمان، براى دفع اتهام قتل آنان، از درباريان خود گواه مى‏گرفتند تا وانمود كنند كه هيچ گونه قتلى انجام نشده است. اين تلاش، نشان دهنده‏ى قتل آن بزرگواران به دست‏حاكمان است.

نسبت‏به دومين سبب ياد شده در حديث امام حسن عسكرى عليه السلام بايد گفت، امامان معصوم - كه پدران حضرت مهدى آل محمد عليهم السلام هستند - اگرچه داعيه‏ى خلافت و امامت هم نمى‏داشتند، به صرف اين كه مهدى مصلح و دادگستر و نابود كننده‏ى ستمگران و جباران از نسل آنان است، كافى است كه جباران را وادار كند تا به قتل او كمر همت‏ببندند، و تلاشى گسترده و پيوسته براى جلوگيرى از تولد او به عمل آورند.

لازمه‏ى چنين فرضى، اين است كه تمام ارتباطات خانوادگى آنان، كاملا، زير نظر باشد و هميشه، مراقب تولد فرزندى با مشخصات ياد شده در روايات پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام باشند. البته تلاش هاى عباسيان به مرحله‏اى پيش‏تر از اين مرحله برمى‏گردد; زيرا كه آنان سعى و تلاش چشمگيرى براى جلوگيرى از تولد امام مهدى عليه السلام داشته‏اند.

[2] ) امام جواد و عسكريين عليهما السلام.

[3] ) امام كاظم و امام رضا و امام جواد و عسكريين عليهم السلام.

[4] ) حديث‏سلسلة الذهب از امام رضا عليه السلام در نيشابور، نشانه‏اى روشن از اين مطالبه به حق مى‏باشد.

[5] ) سؤال‏هاى شيعيان از امام باقر عليه السلام و نيز از امام صادق عليه السلام كه او امام قائم است، نشانه‏اى بر اين مطلب است.

[6] ) ر.ك: تاريخ عصر غيبت، از پورسيد آقايى، صفحه‏ى 70، قيام هاى علويان) و صفحه‏ى 344 (درباره‏ى دولت هاى شيعى.)

[7] ) تاريخچه‏ى زندگانى امام محمد جواد عليه السلام و امام على النقي و امام حسن عسكرى عليهما السلام بهترين گواه و بالاترين سند زنده براى اين واقعيت‏بسيار تلخ است.