در مناسك جديد فقهاي معاصر، عباراتي نظير آنچه در زير مي آوريم ذكر شده است. كه در زمان ما خالي از ابهام و نارسايي نيست: 1 ـ ميقات سوم، جحفه است. جحفه ميقات اهل شام و مصر است و همچنين ميقات همه كساني است كه اهل جاي ديگر هستند اما از طريق آنها عازم مكه هستند. البته اين حكم درباره گروه دوم در صورتي صادق است كه از ميقات ديگري عبور نكرده باشند يا عبور كنند اما بازگشت به آن و احرام از آن جا مقدور نباشد. 47 2 ـ جحفه است كه ميقات اهل شام و مصر و مغرب و ميقات همه كساني است كه اهل اين سه منطقه نيستند اما از طريق جحفه عازم مكه هستند. اين در صورتي است كه در ميقات قبلي محرم نشده باشند». 48 3 ـ سومي جحفه است. جحفه ميقات اهل شام و مصر است و همچنين ميقات همه كساني است كه اهل سرزمين ها و مناطق و محل هاي ديگر هستند اما از طريق آنها عازم مكه اند. در مورد گروه دوم، اين حكم وقتي جاري است كه از ميقات ديگر نگذشته باشند يا بدون احرام گذشته باشند و براي آنها مقدور نباشد كه به آنجا برگردند و محرم شوند، در اين صورت واجب است از جحفه محرم شوند. 49 ايرادي كه به اين عبارات و امثال اينها وارد است اين است كه: عين عبارات احاديث و روايات در آنها به كار رفته است آنجا كه گفته شده: «جحفه ميقات اهل شام و مصر و مغرب است» آنگاه جمله اي كه حكم را به مردم ساير مناطق توسعه مي دهد، به آن افزوده شده است: «و همچنين ميقات همه كساني است كه اهل جاهاي ديگر هستند...» به كار بردن عين الفاظ و عبارات احاديث و روايات، در زمان قديم جزء شيوه تأليف كتب فقهي و به ويژه كتب فتاوا بود. به نظر نگارنده اين روش در مورد راه ها و امثال آن، در آن زمان توجيه پذير بود; زيرا راه ها و گذرگاه هاي ارتباطي در زمان تأليفات فقهي نخستين، به همان كيفيت عصر تشريع و زمان صدور احاديث بود بنابراين زبان احاديث كه در كتب فقهي و فتوايي به كار گرفته مي شد، گويا و روشن بود اما امروز كه راه ها تغيير يافته و براي يك مقصد، راه هاي مختلفي به وجود آمده است، بايد در تقرير فتوا اين نكته رعايت شود; زيرا مخاطب آن مردم عوام هستند. امروز مردم شام و مصر و مغرب و امثال اينها گاهي با هواپيما سفر حج انجام مي دهند و در فرودگاه مدينه يا جده پياده شده و از آنجا عازم مكه مي شوند. و گاهي با كشتي وارد بندر جده مي شوند. گاهي نيز از راه زميني عازم مدينه منوره، يا از طريق جاده ساحلي كنار درياي سرخ ـ پس از عبور از ينبع ـ عازم مكه مي گردند. طبعاً در اثر اختلاف اين راه ها، ميقات آنها نيز متفاوت خواهد بود. همچنين اختلاف آراي فقهي در مورد احرام از غير ميقات هاي پنجگانه، در اين مورد مؤثر خواهد بود. بنابراين لازم است در مناسك جديد واژه ها و قالب لفظي احكام و فتاوا چنان انتخاب شود كه با واقعيت هاي خارجي امروزي منطبق باشد.
لطفا منتظر باشید ...
