زن و محروميت از جايگاه واقعي خود - آیت الله فضل الله و پرسش هایی در باره کتاب تأملات اسلامیة حول المرأة نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

آیت الله فضل الله و پرسش هایی در باره کتاب تأملات اسلامیة حول المرأة - نسخه متنی

سید محمد حسین فضل الله؛ ترجمه: سیدمهدی علیزاده موسوی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

زن و محروميت از جايگاه واقعي خود

هر چند زن مي تواند در بخشهاي مختلف جامعه، فعاليت كند، ولي اگر بخواهند ميان زن و مرد، يكي را انتخاب كنند، به سادگي زن را كنار مي زنند و مرد را برمي گزينند و اين مسأله اي است كه در زندگي اجتماعي همواره جريان دارد، اين امر نيز ...

تمامي اين مسايل بايد به طور دقيق و واقعي بررسي شوند. نمي توان بدون يك بررسي دقيق و حساب شده، كلي گويي كرد و گفت: زن به فلان علت، از فعاليت اجتماعي محروم شده است و يا مرد بايد در مقام انتخاب ناديده گرفته شود. در چنين مواردي بايد نيازهاي جامعه بررسي شود. در نقشهايي كه به ذات و مردانگي و زنانگي مرد و زن برنمي گردد، بايد ببينيم نياز جامعه، چه اقتضايي دارد. چه بسا در برخي بخشها، احساس شود كه به علت وجود مردان، نيازي به فعاليت زنان نيست و يا برعكس در بعضي قسمتها، حضور زنان محسوس تر است و نيازي به فعاليت مردان احساس نمي شود. من دوست ندارم كه با تعصبهاي نا بجا، نسبت به مسأله زن و مرد به مسايل اجتماعي و سياسي نگريسته شود، بلكه بايد به دقت به نيازهاي عمومي جامعه توجه كنيم و رسالت انساني زن و مرد را براي مصلحت انسان تبيين نماييم.

همياري زن و مرد در خانه

تنها افرادي كه داراي فكري باز هستند، همكاري در خانه را مي پذيرند. حتي اكنون نيز مردان بسياري وجود دارند كه حاضر نيستند كارهاي خانه را با همسر خود تقسيم كنند و اين مسأله را براي خود عيب مي دانند.

چنين نگرشي ريشه در عقب ماندگي دارد؛ در حالي كه در احاديث آمده است كه حضرت علي(ع) به همراه فاطمه زهرا(س)، نزد پيامبر(ص) آمدند تا پيامبر(ص) كارهاي خانه را ميان آن دو قسمت كند، چرا كه فاطمه زهرا(س) عيالوار و كار خانه نيز دشوار بود. علي(ع) نيز فعاليتهاي بسياري را به عهده داشت. پيامبر(ص) كارهاي منزل را به اين ترتيب ميان آن دو قسمت كرد كه حضرت فاطمه(س) گندمها را آرد كند و نان بپزد و علي(ع) خانه را تميز كند و براي اجاق، هيزم تهيه كند و آب بياورد. اين روايت به خوبي نشان مي دهد، كه فعاليت مرد در خانه، عيب شمرده نمي شود. اينكه مردي خانه را جارو كند، شايد براي بسياري از مردان ناپسند جلوه كند، اما حضرت علي(ع) به گونه اي جدّي اين مسؤوليت را با آغوش باز پذيرفت.

البته در ميان شرقيان، ديدگاهي وجود دارد كه از آداب و رسوم كهن آنان ناشي مي شود و تنها به اين امر نيز خلاصه نمي شود. ما در ميان جوامع خود، بسياري از مردم را مي بينيم كه برخي كارها را شايسته خود نمي دانند و فعاليت در بعضي مشاغل را نوعي پستي مي شمارند، در حالي كه كار و فعاليت در هر مرتبه اي كه باشد، محترم است و هيچ تفاوتي ميان يك كار با كار ديگر وجود ندارد. تمامي اين مسايل ريشه در باورهاي غلط مرد و زن دارد. در بسياري از موارد، زن نمي پذيرد كه مرد در كارهاي خانه دخالت كند و اين عمل را نوعي دخالت در حوزه مسؤوليت خود مي شمارد و آن را نوعي بي احترامي به قابليتها و تواناييهاي خود، قلمداد مي كند.

حقوق زن و سرپرستي مرد در واقع

مي بينيم كه اعطاء حقوق زن، به تنهايي نمي تواند او را از سيطره مرد، خواه برادر، پدر و يا همسر، برهاند. در نگرش مردم، زنِ مقتدر و متشخص، نمادي از قدرت شيطان است و همواره از انحراف و فساد او مي ترسند. از سوي ديگر، گاه مشاهده مي شود كه برادر و يا پدري، براي حفظ شرافت خود، خواهر و يا

وضعيت كنوني، نتيجه عقب ماندگي و اشتباهاتي است كه
جامعه، در طول حركت خود، بدان گرفتار شده است. اما در حقيقت رسالت زن، هيچ تفاوتي با مسؤوليت مرد ندارد

دختر خود را مي كشد. چگونه مي توان از چنين اموري جلوگيري كرد و عدم مشروعيت چنين رفتارهايي تا چه اندازه است؟

نخست بايد توجه داشت كه چنين انديشه اي در انديشه ديني جايگاهي ندارد. در نگاه اسلام، هرگز به يك زن قدرتمند و متشخص همچون شيطان، نگريسته نمي شود. ما در قرآن زني مقتدر و قدرتمند را مي بينيم كه خداوند داستان او را حكايت مي كند. اين زن ملكه سبا است. هنگامي كه نامه حضرت سليمان(ع) به او رسيد، براي تصميم گيري، سران كشور را فرا خواند. او هر چند فرمانروا بود، اما هرگز استبداد رأي نداشت بلكه در تصميم گيريهاي مهم، از نظرات ديگران نيز استفاده مي كرد. هنگامي كه سران كشور در برابر سخن ملكه، قدرت بدني خود را براي دفاع، عرضه كردند، ملكه سخن آغاز كرد و پرده از قدرت تفكر بالاي خود برداشت:

«... اِنَّ الْمُلوُكَ إِذا دَخَلُوا قَرْيَةً أَفْسَدُوُهَا وَجَعَلُوُا أَعِزَّةَ أَهْلِها أَذِّلَةً وَ كَذلِكَ يَفْعَلوُنْ»(6)

«... پادشاهان، چون به دياري حمله كنند، آن كشور را ويران سازند و عزيزترين اشخاص مملكت را ذليل ترين افراد مي شمرند و رسم و سياستشان بر اين كار خواهد بود.»

در حالي كه بزرگان قوم، قدرت بدني خود را عرضه مي كردند، او برتري قدرت فكري خود را عرضه كرد. سپس او گروهي را به نزد سليمان فرستاد و گفت:

«وَ اِنّيِ مُرْسِلَةٌ إلَيْهَم بِهَدِيَّةٍ فَناظِرَةٌ بِمَ يَرْجِعُ المُرْسَلوُنَ»(7)

«حال من هديه اي براي آنان مي فرستم، تا ببينم فرستادگانم [از جانب سليمان] چه پاسخي مي آورند.» او بدين وسيله مي خواست دريابد كه آيا سليمان پيامبر است يا پادشاهي بيش نيست و هنگامي كه به جايگاه رفيع سليمان(ع) پي برد، به او ايمان آورد. قرآن با ترسيم شخصيت چنين زن متفكري، جايگاه زن را مشخص مي كند.

/ 6