شهيد آية الله سيد محمد علي طباطبايي در زمره عالمان راستيني است كه رايحه روان بخش ايمان از وجودش ساطع بود، اين فرزانه مجاهد در طريق عرفان به درجاتي معنوي راه يافت و اين مسير را در محراب خونين به پايان رساند.او مي كوشيد با رفتار و اخلاقش فضيلت را در جامعه ترويج نمايد. در سالهايي كه بسياري در كنج عافيت آرميده بودند، منادي حقايق اسلامي گرديد و قلوب عاشقان حقيقت را از شور معنوي پر نمود. اين مجاهد نستوه از طريق پژوهش هاي پرمايه علمي به صيانت از مرزهاي عقيدتي مبادرت ورزيد و انديشه پر توانش كه از سرچشمه پر بهره توحيد سيراب گشته بود، در جويباري آميخته به صفاي ملكوتي جاري گشت و فرهنگ ناب و والاي اهل بيت(ع) را تشريح و تبيين ساخت و ميراث علمي گرانقدري از خويشتن بر جاي نهاد.
* خاندان و خانواده
خاندان قاضي طباطبايي از ذريه امام حسن مجتبي(ع)، از نسل حسن مثني و اولاد ابراهيم طباطبا هستند. در فضاي اختناق آميز عباسيان جدّ آنان از مدينه منوره ابتدا به اصفهان و از آنجا به زواره مهاجرت نمود. امير عبدالغفار طباطبايي به هنگام استيلاي تيموريان، زواره را به قصد اقامت در تبريز ترك نمود. وي به دليل توانايي هاي علمي و اقتدار اجتماعي در دستگاه سلسله «آق قويونلو» به سمت قضاوت مشغول شد و از اين طريق آن عالم متبحر و فقيه دانشور، زمام امور ديني را به كف با كفايت خود گرفت و به ترويج ديانت پرداخت تا آن كه به سال 877 هـ.ق به دار بقا شتافت، نامبرده سرسلسله سادات قاضي در تبريز است و شهيد قاضي طباطبايي و مفسر كبير علامه طباطبايي به وي انتساب دارند. 1 از دير باز خانداني كه به «قاضي» مشهور شدند اكثراً از عالمان و مفاخر ديني بوده و در قرون متمادي به امر قضاوت و حل و فصل امور اجتماعي مردم اشتغال داشته اند و در برخورد با حكّام ستم گستر و عوامل استبداد روح شهامت و شجاعتي را كه از اجداد طاهرين خويش به ارث برده اند بروز داده اند و در دفاع از مظلومان و محرومان و بيان حقايق و تشريح فجايع اجتماعي از هيچ مقامي پروا نداشته اند، به عنوان نمونه در زمان ناصرالدين شاه قاجار چند صباحي استانداري آذربايجان به شخص نالايقي محول گشت كه شايستگي و برازندگي آن مقام دروي ديده نمي شد، حاج ميرزا محسن قاضي طباطبايي، در جلسه اي كه عده اي از اعاظم كشوري و بزرگان منطقه حضور داشتند. با يك بيت شعر بي لياقتي و عدم كفايت استاندار مزبور را اعلام كرد: اين قافله تا به حشر لنگ است تا رشته به دست اين ملنگ است چون گزارش مجلس مزبور به دربار رسيد، پس از مدتي كوتاه استاندار را عزل نموده و فرد ديگري را به جايش گمارد. 2حاج ميرزا باقر قاضي طباطبايي (1285 ـ 1366 هـ.ق) پس از به پايان بردن تحصيلات در نجف، جهت ترويج شعائر اسلامي و نشر احكام الهي و تدريس و تعليم طلاّب در سال 1324 هـ.ق به وطن بازگشت و عمر با بركت خويش را صرف تعليم و تربيت نسل مشتاق معارف ناب تشيّع نمود. 3 شجاعت علوي، شهامت حسيني و بردباري حسني در وجودش ديده مي شد. او كه چراغي فراسوي جامعه بود در روز يكشنبه ششم جمادي الاول سال 1331 هـ.ق. صاحب فرزندي گشت كه نام «محمد علي» را بروي نهاد. دوران شكوفايي سيد محمد، در دامن پر عطوفت مادري سپري گشت كه خود از پرورش يافتگان مكتب علوي بود و در مسير زندگي، اسوه اش يگانه بانوي دو سرا جده اش فاطمه زهرا(س) به شمار مي رفت (ميرزا باقر قاضي) پس از سپري گشتن دوران كودكي فرزندش تصميم گرفت تعليم و تربيت اين نهال نو پا را به ميرزا محمد حسين و برادر بزرگوار خويش ـ حاج ميرزا اسد الله قاضي طباطبايي ـ كه هر دو از مربيان دلسوز و دانشور بودند ـ بسپارد، پس از اين، سيد محمد علي با اشتياقي وافر از منزل به سوي مسجد اول بازار شيشه گر خانه راه مي افتاد و بعد از كلاس درس به مدرسه طالبيه تبريز رهسپار مي گشت تا در آن محيط آميخته به صفاي معنوي با دوستان خود به مباحثه بنشيند.4 در اين زمان او نوجواني پانزده ساله بود.
لطفا منتظر باشید ...
