تفسیر نمونه جلد 20

زد و آن مساله ساختن برج بلند براى صعود به آسمانها و آگاهى از خداى موسى بود! چنان كه در آيات مورد بحث مى‏خوانيم:

" فرعون گفت: اى هامان! براى من بناى مرتفعى بساز شايد با وسائل و اسبابى مجهز شوم" (وَ قالَ فِرْعَوْنُ يا هامانُ ابْنِ لِي صَرْحاً لَعَلِّي أَبْلُغُ الْأَسْبابَ).

" اسبابى كه مرا به آسمانها برساند تا از خداى موسى آگاه شوم، هر چند گمان مى‏كنم او دروغگو باشد" (أَسْبابَ السَّماواتِ فَأَطَّلِعَ إِلى‏ إِلهِ مُوسى‏ وَ إِنِّي لَأَظُنُّهُ كاذِباً).

آرى" اين چنين اعمال بد فرعون در نظرش زينت داده شده بود و او را از راه حق باز داشت" (كَذلِكَ زُيِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوءُ عَمَلِهِ وَ صُدَّ عَنِ السَّبِيلِ).

" اما توطئه و مكر فرعون جز به زيان و نابودى نمى‏انجامد" (وَ ما كَيْدُ فِرْعَوْنَ إِلَّا فِي تَبابٍ).

" صرح" در اصل به معنى وضوح و روشنى و" تصريح" به معنى آشكار نمودن، سپس به بناهاى بلند و به قصرهاى زيبا و مرتفع اين كلمه اطلاق شده، چرا كه كاملا واضح و روشن و آشكار است، بسيارى از مفسران و ارباب لغت به اين معنى تصريح كرده‏اند.

و" تباب" به معنى خسارت و هلاكت است.

نخستين چيزى كه در اينجا به نظر مى‏رسد اين است كه هدف فرعون از اين كار چه بود؟

آيا او واقعا در اين حد از حماقت بود كه فكر مى‏كرد خداى موسى (ع) در آسمان است و به فرض كه در آسمان باشد با ساختن يك بناى بلند كه در مقابل كوه‏هاى سطح زمين ارتفاع بسيار ناچيزى دارد مى‏تواند به آسمان برود؟! اين مساله بسيار بعيد به نظر مى‏رسد، چرا كه فرعون با تمام غرور و تكبرى‏