تفسیر نمونه جلد 20

" صاحب" و" اشراف" جمع" شريف" است) و به هر حال به معنى گواهان است.

در اينكه اين گواهان كيانند تفسيرهاى مختلفى شده است كه همه قابل جمع است:

1- منظور فرشتگان مراقب اعمال آدمى است.

2- منظور پيامبران مى‏باشد كه گواهان امتها هستند.

3- مقصود فرشتگان و پيامبران و مؤمنانند كه گواهان اعمال انسانها مى‏باشند.

اما احتمال اينكه اعضاء پيكر انسان نيز داخل در اين بحث باشد بعيد به نظر مى‏رسد، زيرا واژه" اشهاد" هر چند معنى گسترده‏اى دارد اما تعبير به" يَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهادُ" (روزى كه گواهان قيام مى‏كنند) با آن متناسب نيست.

اين تعبير اشاره به نكته جالبى است و مى‏خواهد بگويد آن روزى كه همه خلائق در آن جمعند گواهان در آن محضر بزرگ قيام مى‏كنند، و رسوايى در آنجا بدترين رسوايى است، و پيروزى نيز برترين پيروزى است، ما در آن روز مؤمنان و رسولان خود را يارى مى‏كنيم و بر آبروى آنها در آن محضر بزرگ مى‏افزائيم.

اما آن روز روز رسوايى و بدبختى كافران و ظالمان است، چنان كه در آيه بعد مى‏افزايد:" همان روزى كه عذرخواهى ظالمان سودى نمى‏بخشد، و لعنت خدا مخصوص آنها است، و خانه و جايگاه بد نيز به آنها تعلق دارد" (يَوْمَ لا يَنْفَعُ الظَّالِمِينَ مَعْذِرَتُهُمْ وَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ).

از يك سو عذر خواهى آنها در برابر گواهان به جايى نمى‏رسد و رسوايى در آن محضر بزرگ دامانشان را مى‏گيرد.

از سوى ديگر از رحمت خدا دورند و لعنت كه همان بعد معنوى از رحمت است گريبانگيرشان مى‏شود.