تفسیر نمونه جلد 20

در آخرين آيه مورد بحث به عنوان يك نتيجه‏گيرى از بحثهاى توحيدى گذشته و براى مايوس ساختن مشركان و بت پرستان روى سخن را به پيامبر (ص) كرده، مى‏فرمايد:" بگو: من نهى شده‏ام از اينكه معبودهايى كه شما غير از خدا مى‏خوانيد پرستش كنم، چرا كه بينات و دلائل روشن از سوى پروردگارم براى من آمده است" (قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَمَّا جاءَنِي الْبَيِّناتُ مِنْ رَبِّي).

نه تنها نهى شده‏ام كه غير او را نپرستم بلكه" مامورم تنها در برابر رب العالمين تسليم باشم" (وَ أُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعالَمِينَ).

از يك سو نهى از پرستش بتها است، و به دنبال آن دليل منطقى و روشن و بينات و دلائل واضحى از عقل و نقل كه از طرف پروردگار آمده، و از سوى ديگر امر به تسليم در برابر" رب العالمين" كه خود اين تعبير نيز دليل ديگرى بر مقصود است، چرا كه پروردگار جهانيان بودن دليلى است كافى براى تسليم بودن در مقابل ذات پاك او.

قابل توجه اينكه در اين آيه مورد امر و نهى جدا است، امر به تسليم در برابر خداوند، و نهى از پرستش بت، اين تفاوت ممكن است به خاطر اين باشد كه در مورد بت تنها چيزى كه تصور مى‏شود همان پرستش است كه از آن نهى شده، و اما در مورد خداوند علاوه بر پرستش و عبادت بايد تسليم فرمان و دستورهاى او بود.

لذا در آيه 11 و 12 سوره زمر مى‏خوانيم: قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّينَ وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ:" بگو من مامور شده‏ام كه خدا را با اخلاص عبادت كنم، و نيز مامورم كه اولين تسليم شونده در برابر او باشم".

به هر حال تعبيرهاى آيه فوق كه نظائرى نيز در ساير سوره‏هاى قرآن دارد تعبيرهايى است فوق العاده نرم و ملايم و مؤدبانه كه در برابر دشمنان لجوج و سرسخت‏