تفسیر نمونه جلد 20

كه در آن حد اكثر نمو قواى جسمانى حاصل مى‏شود و بعضى آن را كمتر يا بيشتر گفته‏اند، البته ممكن است در افراد متفاوت باشد و قرآن از آن تعبير به" بلوغ اشد" كرده است.

از آن به بعد مرحله عقب گرد و از دست دادن نيروها آغاز مى‏شود و تدريجا دوران پيرى كه مرحله ششم است فرا مى‏رسد.

سرانجام پايان عمر كه آخرين مرحله است فرا مى‏رسد و انتقال از اين سرا به سراى جاويدان تحقق مى‏يابد.

آيا با اينهمه تغييرات و تطورات منظم، و حساب شده، باز هم جاى ترديد در قدرت و عظمت مبدء عالم هستى و الطاف و مواهب او وجود دارد؟

قابل توجه اينكه در چهار مرحله اول كه مربوط به آفرينش از خاك و نطفه و علقه و تولد طفل است تعبير به" خلقكم" (شما را آفريد) شده، و هيچ نقشى براى خود انسان در آن قائل نيست، ولى در سه مرحله بعد از تولد يعنى مرحله وصول به نهايت قوت جسمانى، و بعد از آن پيرى، و بعد پايان عمر، تعبير" لتبلغوا" (تا برسيد) و" لتكونوا" (تا بوده باشيد) آمده است كه هم اشاره‏اى است به استقلال وجودى انسان بعد از تولد و هم احتمالا اشاره‏اى است به اين حقيقت كه اين دورانهاى سه‏گانه ممكن است با حسن تدبير يا سوء تدبير خود انسان جلوتر يا عقب‏تر شود، و گاه پيرى زودرس، يا مرگ زودرس، دامان انسان را بگيرد، و اين نشان مى‏دهد كه تعبيرات قرآن تا چه حد دقيق و حساب شده است.

تعبير به" يتوفى" در مورد مرگ- چنان كه قبلا هم گفته‏ايم- اشاره به اين است كه" مرگ" در منطق قرآن به معنى فنا و نابودى نيست، بلكه فرشتگان مرگ روح انسان را دريافت مى‏دارند و به عالم پس از مرگ منتقل مى‏سازند، اين تعبير كه بارها در قرآن تكرار شده ديدگاه اسلام را در مورد مرگ به خوبى نشان مى‏دهد، و مرگ را از مفهوم مادى آن كه فنا و نيستى است‏