تفسیر نمونه جلد 20

پذيرفته نشد.

اين حكم مخصوص افراد يا اقوام معينى نيست، بلكه چنان كه قرآن در دنبال همين سخن مى‏گويد:" اين سنت الهى است كه در مورد بندگان گذشته نيز اجرا شده است" (سُنَّتَ اللَّهِ الَّتِي قَدْ خَلَتْ فِي عِبادِهِ).

سپس آخرين آيه مورد بحث را به اين جمله پايان مى‏دهد:" و در آن هنگام كه عذاب الهى دامانشان را فرو گرفت خسران و زيان كافران آشكار شد" (وَ خَسِرَ هُنالِكَ الْكافِرُونَ).

آن روز فهميدند كه سرمايه‏اى جز مشتى غرور و پندار نداشتند، و آنچه را آب حيات خيال مى‏كردند سرابى بيش نبود، سرمايه‏هاى وجود خود را همه در اين بيراهه زندگى به هدر داده، و محصولى جز گناه و عذاب اليم الهى فراهم نساخته بودند، چه زيان و خسرانى از اين برتر؟! و به اين ترتيب سوره مؤمن كه با توصيف حال كافران مغرور آغاز شده بود، با پايان زندگى دردناك آنها خاتمه مى‏يابد!

نكته: مغروران به علم

‏
در آيات مختلف اين سوره، چنان كه شرح داده شد، سرچشمه اصلى انحراف و بدبختى گروه كثيرى از مردم را كبر و غرور معرفى مى‏كند.

تكبرى كه گاه از داشتن امكانات مالى، و يا كثرت نفرات و نيروى نظامى سرچشمه مى‏گيرد، و گاه از داشتن مختصر معلوماتى كه آن را فراوان مى‏پندارد.

نمونه زنده آن را در عصر و زمان خود، و بعد از پيروزيهاى علمى و صنعتى در جوامع پيشرفته مادى با چشم مى‏بينيم، زيرا مى‏دانيم يكى از عوامل مؤثر نفى‏