تفسیر نمونه جلد 20

سر اينكه قرآن مجيد بسيارى از حقايق مهم را از توحيد و نفى شرك گرفته تا مسائل ديگر در لباس استفهام در مى‏آورد و مثلا بعد از ذكر دلائل توحيد مى‏گويد: أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ" آيا معبودى با خدا همراه است؟" (نمل- 60) شايد همين امر باشد.

2- از هر چيزى كه حس لجاجت طرف مقابل را برمى‏انگيزد بايد خوددارى نمود قرآن مجيد مى‏گويد: وَ لا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ:" معبودهايى را كه غير از خدا مى‏خوانند ناسزا و دشنام نگوئيد" (انعام- 108) مبادا آنها روى دنده لجاجت بيفتند و به خداوند بزرگ اهانت كنند.

3- در بحثها بايد در مقابل هر كس و هر گروه نهايت انصاف را رعايت كرد تا طرف حس كند گوينده به راستى در صدد روشن كردن واقعيات است، فى المثل هنگامى كه قرآن سخن از زيانهاى شراب و قمار مى‏گويد منافع جزئى مادى و اقتصادى آن را كه براى گروهى حاصل مى‏شود ناديده نمى‏گيرد، مى‏فرمايد:

قُلْ فِيهِما إِثْمٌ كَبِيرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما:" بگو در شراب و قمار گناه عظيمى است و منافع جزئى براى مردم، اما گناه آنها از سودشان بيشتر است".

اين طرز سخن مسلما در شنونده تاثير عميقترى مى‏بخشد.

4- بايد در برابر بديها و كينه‏توزيهاى مقابله به مثل نكند، بلكه طريق محبت و رافت و گذشت را پيش گيرد كه اين" مقابله به ضد" در اين گونه موارد تاثير فوق العاده‏اى در نرم كردن قلب دشمنان لجوج دارد، چنان كه قرآن مجيد مى‏گويد: ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ:" با روشى كه نيكوتر است بديها را دفع كن، در اين حال كسى كه ميان تو و او دشمنى است آن چنان نرم مى‏شود كه گويى دوست گرم و صميمى است"! (فصلت- 34).