تفسیر نمونه جلد 20

حاكم بر اكثريت است همان قانون" دفع سيئه باحسنه" است.

و لذا ملاحظه مى‏كنيم كه پيغمبر گرامى اسلام (ص) و پيشوايان معصوم (ع) هميشه از اين روش عالى قرآنى بهره مى‏گرفتند، فى المثل به هنگام فتح مكه كه نه تنها دشمنان بلكه دوستان انتظار انتقام‏جويى شديد مسلمين، و به راه انداختن حمام خون در آن سرزمين كفر و شرك و نفاق و كانون دشمنان سنگدل و بى‏رحم داشتند، و حتى بعضى از پرچمداران سپاه اسلام در آن روز رو به سوى ابو سفيان كرده و شعار اليوم يوم الملحمة، اليوم تسبى الحرمة، اليوم اذل اللَّه قريشا!" امروز روز انتقام، روز از بين رفتن احترام نفوس و اموال دشمنان، و روز ذلت و خوارى قريش است" سر دادند، پيغمبر گرامى اسلام (ص) با جمله" اذهبوا فانتم الطلقاء"" برويد و همه آزاديد" همه را مشمول عفو خود قرار داد، رو به سوى ابو سفيان فرمود و شعار انتقامجويانه را به اين شعار محبت آميز تبديل فرمود اليوم يوم المرحمة اليوم اعز اللَّه قريشا!:" امروز روز رحمت است، امروز روز عزت قريش است"! «1».

همين عمل چنان طوفانى در سرزمين دلهاى مكيان مشرك بر پا كرد كه به گفته قرآن" يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْواجاً": فوج فوج مسلمان شدند و آئين اسلام را با جان و دل پذيرا گشتند (سوره نصر- آيه 2).

ولى با تمام اين احوال به طورى كه در تواريخ اسلام آمده است پيامبر (ص) چند نفر را نام برد و از عفو عمومى مستثنا كرد، چرا كه افرادى خطرناك و غير قابل بخشش بودند، اما بقيه را جز اين چند نفر مشمول عفو عمومى ساخت، و در ضمن اين جمله پر معنى را بيان كرد:" من در باره شما همان مى‏گويم كه يوسف در باره برادران خود كه بر او ستم كرده بودند گفت": لا تَثْرِيبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ يَغْفِرُ اللَّهُ لَكُمْ وَ هُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ:" امروز ملامتى بر شما نيست، خدا شما را

(1) بحار الانوار جلد 21 صفحه 109.