تفسیر نمونه جلد 20

از آنچه گفتيم چنين مى‏توان نتيجه گرفت كه جمله" مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ" (نه از پيش رو و نه از پشت سر) كنايه از همه جانبه بودن است، يعنى از هيچ سو و از هيچ طرف و ناحيه، بطلان و فساد به سراغ اين كتاب بزرگ نيامده، و نخواهد آمد، ولى بعضى آن را كنايه از" زمان حال" و" زمان استقبال" گرفته‏اند، كه در حقيقت مصداقى از مفهوم وسيع اول است.

واژه" باطل" چنان كه" راغب" در" مفردات" مى‏گويد: نقطه مقابل حق است منتها گاه آن را به يكى از مصداقهايش تفسير كرده‏اند مانند شرك، شيطان، موجود فنا شونده و ساحر، و اينكه شخص شجاع و قهرمان را" بطل" مى‏گويند به خاطر آن است كه مخالفان خود را باطل مى‏كند، و از ميدان بيرون كرده يا به قتل مى‏رساند.

به هر حال ظاهر آيه مطلق است و نمى‏توان مفهوم" باطل" را در مصداق خاصى محدود ساخت.

جمله آخر آيه (تَنْزِيلٌ مِنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ) در حقيقت دليل روشن و گويايى است براى عدم راه يابى باطل در هيچ شكل و صورت به قرآن مجيد، زيرا باطل به سخنى راه مى‏يابد كه از شخصى صادر شده است.

با علم محدود و با كمالات معين، اما كسى كه علم و حكمتش نامحدود است و جامع همه كمالاتى است كه او را درخور حمد و ستايش قرار مى‏دهد نه تناقض‏