در اينجا سؤالى پيش مىآيد كه در ميان اين دعاهاى چهارگانه چه تفاوتى است؟ آيا بعضى از آنها تكرارى نيست؟اما با كمى دقت روشن مىشود كه هر كدام ناظر به مطلب جداگانهاى است.نخست آنها تقاضاى غفران و شستشوى مؤمنان از آثار گناه مىكنند، اين امر علاوه بر اينكه مقدمه براى وصول به هر نعمت بزرگ است خود مطلوب بالذات است، چه موهبتى از اين بالاتر كه انسان احساس كند پاك و پاكيزه شده، خدايش از او راضى است او نيز از خدايش راضى؟ آرى قطع نظر از مساله بهشت و دوزخ اين احساس براى بندگان خدا پرافتخارترين و باشكوهترين احساس است.در مرحله دوم تقاضاى دور داشتن آنها از عذاب جهنم مىكنند كه اين خود مهمترين وسيله آرامش روان آنها است.در مرحله سوم تقاضاى بهشت مىكنند نه تنها براى خودشان بلكه براى بستگانشان كه وجود آنها در كنارشان مايه آرامش روح و نشاط قلب آنها است.و از آنجا كه غير از دوزخ در صحنه قيامت ناراحتيهاى ديگرى نيز وجود دارد كه مهم و قابل ملاحظه است مانند هول محشر، رسوايى در برابر خلايق، طول حساب، و امثال آن در دعاى ديگرشان از خدا مىخواهند كه مؤمنان را از هر گونه بدى و مكروه در آن روز دور دارد تا با فراغت خاطر و احترام و تكريم وارد بهشت جاويدان شوند.
لطفا منتظر باشید ...
