تفسیر نمونه جلد 20

دقيق و پنهانى، و از آنجا كه روزى دادن به همه بندگان نياز به اين دارد كه از تمام آنها در هر گوشه و كنار در سراسر آسمان و زمين آگاه و با خبر باشد در آغاز به لطيف بودنش اشاره مى‏كند و سپس به مقام رزاقيت و لذا در آيه 6 سوره هود بعد از آنكه مى‏گويد:" روزى همه جنبندگان روى زمين بر خدا است" اضافه مى‏كند: وَ يَعْلَمُ مُسْتَقَرَّها وَ مُسْتَوْدَعَها" او قرارگاه و محل نقل و انتقال همه آنها را مى‏داند".

البته ميان اين دو معنى نه تنها تناقضى نيست، بلكه مكمل يكديگرند، لطيف كسى است كه هم از نظر آگاهى كامل باشد، و هم از نظر لطف و محبت در حق بندگان، و از آنجا كه خداوند هم به خوبى از نيازهاى بندگانش آگاه است و هم به بهترين وجه به نيازهايشان پاسخ مى‏گويد از همه كس شايسته‏تر براى اين نام است.

به هر حال در آيه فوق به چهار وصف از اوصاف پروردگار اشاره شده:

مقام لطف، و رازقيت، و قوت، و عزت، كه بهترين دليل بر مقام" ربوبيت" است چرا كه" رب" (مالك و مدبر) بايد واجد اين صفات باشد.

در آيه بعد با يك تشبيه لطيف، مردم جهان را در برابر روزيهاى پروردگار و چگونگى استفاده از آن، به كشاورزانى تشبيه مى‏كند كه گروهى براى آخرت كشت مى‏كنند، و گروهى براى دنيا، و نتيجه هر يك از اين دو زراعت را مشخص مى‏كند، مى‏فرمايد:" كسى كه زراعت آخرت را طالب باشد به او بركت مى‏دهيم و بر محصولش مى‏افزائيم" (مَنْ كانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ).

" و آنها كه فقط براى دنيا كشت كنند و تلاش و كوشششان براى بهره‏گيرى از اين متاع زود گذر و فانى باشد تنها كمى از آنچه را مى‏طلبند به آنها مى‏دهيم اما در آخرت هيچ نصيب و بهره‏اى نخواهند داشت" (وَ مَنْ كانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيا