تفسیر نمونه جلد 20

نبود در ميان آنها داورى مى‏شد" دستور عذابشان صادر مى‏گشت و مجالى به آنها نمى‏داد (وَ لَوْ لا كَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ).

در عين حال آنها نبايد اين حقيقت را فراموش كنند كه" براى ظالمان عذاب دردناكى است" (وَ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ).

منظور از" كلمة الفصل" مهلت مقررى است كه خداوند به اينگونه افراد داده تا آزادى عمل داشته باشند و اتمام حجت بر آنها بشود.

تعبير به" ظالمين" در باره مشركانى كه عقيده به تشريعهايى در برابر قوانين الهى داشتند به خاطر وسعتى است كه در مفهوم" ظلم" وجود دارد، و به هر كارى كه در غير موردش صورت گيرد اطلاق مى‏گردد ظاهر اين است كه منظور از" عذاب اليم" عذاب روز قيامت است، چون اين تعبير در قرآن مجيد معمولا در اين معنى به كار مى‏رود، آيه بعد نيز گواه بر اين حقيقت است، و اينكه بعضى از مفسران آن را اعم از عذاب دنيا و آخرت گرفته‏اند (مانند قرطبى) بعيد به نظر مى‏رسد.

سپس به توضيح كوتاهى در باره" عذاب ظالمين" و توضيح بيشترى در باره" پاداش مؤمنان" در مقابل آنها، پرداخته، مى‏گويد:" در آن روز ستمگران را مى‏بينى كه از اعمالى كه انجام داده‏اند سخت بيمناكند، اما چه فايده كه مجازات اعمالشان آنها را فرو مى‏گيرد" (تَرَى الظَّالِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا كَسَبُوا وَ هُوَ واقِعٌ بِهِمْ).

" اما كسانى كه ايمان آورده‏اند و عمل صالح انجام داده‏اند در بهترين و سرسبزترين باغهاى بهشت جاى دارند" (وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ فِي رَوْضاتِ الْجَنَّاتِ).

" روضات" جمع" روضة" به معنى محلى است كه آب و درخت فراوان‏