تفسیر نمونه جلد 20

و اهل بيت است.

در نخستين آيه مى‏فرمايد: آنها اين وحى الهى را پذيرا نمى‏شوند" بلكه مى‏گويند: او بر خدا دروغ و افترا بسته، و اينها زائيده فكر خود او است كه به خدا نسبت مى‏دهد" (أَمْ يَقُولُونَ افْتَرى‏ عَلَى اللَّهِ كَذِباً).

" در حالى كه اگر خدا بخواهد بر قلب تو مهر مى‏نهد و قدرت اظهار اين آيات را از تو مى‏گيرد" (فَإِنْ يَشَإِ اللَّهُ يَخْتِمْ عَلى‏ قَلْبِكَ).

اين در حقيقت اشاره به استدلال منطقى معروفى است كه اگر كسى دعوى نبوت كند و معجزات و آيات بينات بر دست و زبان او ظاهر شود، و مورد حمايت و نصرت الهى قرار گيرد، اما او بر خدا دروغ بندد حكمت خداوند ايجاب مى‏كند كه آن معجزات و حمايتش را از او بگيرد، و رسوايش سازد، همانگونه كه در آيه 44 تا 46 سوره حاقه آمده است: وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ الْأَقاوِيلِ لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْيَمِينِ ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتِينَ:" هر گاه او دروغى بر ما ببندد ما او را با قوت و قدرت مى‏گيريم، و مجازات مى‏كنيم، و رگ قلب او را مى‏بريم".

در تفسير اين جمله مفسران احتمالات ديگرى نيز داده‏اند، اما آنچه در بالا گفته شد از همه روشنتر به نظر مى‏رسد.

اين نكته نيز قابل توجه است كه يكى از نسبتهاى ناروا كه مشركان و كفار به پيغمبر گرامى اسلام (ص) مى‏دادند اين بود كه او اجر رسالت خود را مودت خويشاوندانش شمرده، و اين را بر خدا دروغ بسته است (به تناسب بحثى كه در آيات گذشته آمد) و آيه فوق اين نسبت را نيز نفى مى‏كند.

ولى با اينحال مفهوم آيه منحصر در اين معنى نيست، زيرا طبق آيات ديگر قرآن دشمنان پيامبر (ص) اين تهمت را در باره كل قرآن و وحى به ساحت قدس پيامبر (ص) مى‏بستند، در آيه 38 يونس مى‏خوانيم: أَمْ يَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِثْلِهِ:" بلكه مى‏گويند اين را بر خدا دروغ بسته، بگو اگر چنين است‏