تفسیر نمونه جلد 20

ولى قرآن با جمله" وَ ما بَثَّ فِيهِما مِنْ دابَّةٍ" (آنچه در آسمان و زمين از جنبندگان گسترده است)، با صراحت اين حقيقت را اعلام مى‏دارد كه در پهنه آسمان نيز جنبندگان زنده فراوان است.

و اينكه بعضى از مفسران احتمال داده‏اند" فيهما" منحصر به كره زمين باشد بسيار بعيد به نظر مى‏رسد، زيرا" ضمير تثنيه" است و به آسمان و زمين هر دو برمى‏گردد، همانگونه كه تفسير دابة به فرشتگان آسمان تفسيرى است بسيار بعيد، چرا كه" دابة" معمولا به جنبندگان مادى اطلاق مى‏شود.

اين معنى از آيات متعدد ديگر قرآن مجيد نيز استفاده مى‏شود.

در حديث معروفى از امير مؤمنان امام على بن ابى طالب نقل شده است كه فرمود:

هذه النجوم التي فى السماء مدائن مثل المدائن التي فى الارض مربوطة كل مدينة الى عمود من نور:

" اين ستارگانى كه در آسمان است شهرهايى همچون شهرهاى زمين دارد، هر شهرى با شهر ديگر (هر ستاره‏اى با ستاره ديگر) با ستونى از نور مربوط است" «1».

روايات متعدد ديگرى نيز در اين زمينه نقل شده است (براى اطلاع بيشتر مى‏توان به كتاب" الهيئة و الاسلام" مراجعه كرد).

از آنجا كه در آيات گذشته سخن از رحمت خدا در ميان بود و اين سخن طبعا اين سؤال را برمى‏انگيزد كه اين مصائبى كه ما با آن دست به گريبانيم از كجا است؟

آيه بعد به اين سؤال پاسخ مى‏گويد:" كه آنچه از مصائب و ناملايمات به شما رسد به خاطر اعمالى است كه خود انجام داده‏ايد" (وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ).

(1) سفينة البحار ماده نجم جلد 2 صفحه 574 نقل از تفسير على بن ابراهيم قمى.