تفسیر نمونه جلد 20

عذابى كه اميد قطع آن نيست، و زمانى و مدتى براى آن تعيين نشده، عذابى كه درون جان و بيرون تن همه را مى‏سوزاند! بعيد نيست گوينده اين سخن مؤمنان كامل الايمان، و در صف اول انبيا و اوليا و پيروان خاص آنها باشند، چرا كه آنها از گناه يا كند و سرافرازند، و حق دارند چنين سخنانى را در آنجا بگويند، آنها مظلومانى هستند كه از دست اين ظالمان ناراحتى بسيار ديده‏اند، و جاى آن دارد كه در آن روز گوينده چنين سخنانى باشند (در بعضى از روايات اهل بيت (ع) نيز به اين معنى اشاره شده است) «1».

توجه به اين نكته نيز لازم است كه" عذاب جاويدان" براى اين ظالمان قرينه بر اين است كه منظور از آن كافران است، همانگونه كه در بعضى ديگر از آيات قرآن اين تعبير آمده است: وَ الْكافِرُونَ هُمُ الظَّالِمُونَ:" كافران ظالمانند".

آيه بعد نيز گواه بر اين حقيقت است كه مى‏گويد:" آنها اولياء و ياورانى ندارند كه آنان را يارى كنند و عذاب الهى را از آنها دفع نمايند" (وَ ما كانَ لَهُمْ مِنْ أَوْلِياءَ يَنْصُرُونَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ).

آنها رشته‏هاى ارتباط خود را با بندگان خالص با انبيا و اولياء بريده‏اند، لذا در آنجا يار و ياورى ندارند، قدرتهاى مادى نيز در آنجا همه از كار مى‏افتد، و به همين دليل تك و تنها در برابر عذاب الهى قرار مى‏گيرند.

و براى تاكيد اين معنى در پايان آيه مى‏افزايد:" هر كس را خداوند گمراه سازد راه نجاتى براى او نيست" (وَ مَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَما لَهُ مِنْ سَبِيلٍ).

(1) نور الثقلين جلد 4 صفحه 586.