تفسیر نمونه جلد 20

اما قرائن موجود در آيه، و همچنين آيه 2 سوره نحل كه مى‏فرمايد: يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‏ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ أَنْ أَنْذِرُوا أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا فَاتَّقُونِ، و همچنين آيه 52 شورى كه پيامبر اسلام را مخاطب ساخته و نزول قرآن و ايمان و روح را بر او بيان مى‏كند وَ كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ همگى دليل بر اين است كه روح در اين گونه موارد به معنى وحى و قرآن و تكاليف الهى است.

تعبير به" من امره" (به فرمان او) اشاره به اين است كه اگر فرشته وحى مامور ابلاغ اين روح است او نيز از ناحيه خدا سخن مى‏گويد نه از ناحيه خودش.

و تعبير به" عَلى‏ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ" (بر هر كس از بندگانش بخواهد) نه به معنى اين است كه بى‏حساب موهبت وحى را به كسى مى‏دهد، چرا كه مشيت او عين حكمت او است، هر كس را شايسته اين مقام ببيند مشمول اين فرمان مى‏سازد، همانگونه كه در آيه 124 سوره انعام مى‏خوانيم: اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسالَتَهُ:" خداوند آگاهتر است كه رسالت خود را در كجا قرار دهد".

و اگر مى‏بينيم در بعضى از روايات كه از طرق اهل بيت (ع) رسيده،" روح" در آيه فوق به" روح القدس" تفسير شده و ويژه پيامبر و امامان معصوم معرفى گرديده منافات با آنچه گفتيم ندارد، چرا كه" روح القدس" همان روح مقدس و مقام معنوى والايى است كه به صورت كامل در پيامبران و امامان معصوم قرار دارد و بسيار مى‏شود كه پرتوى از آن در وجود افراد ديگر تجلى مى‏كند، و" فيض روح القدس" هر گاه به آنها كمك نمايد، كلمات فوق العاده و يا كارهاى مهم الهى انجام مى‏دهند «1».

جالب اينكه در آيات پيشين سخن از نزول باران و ارزاق جسمانى در ميان‏

(1) براى توضيح بيشتر به جلد اول ذيل آيه 87 سوره بقره مراجعه فرمائيد.